vogelexcursie Zuidlaardermeer 2022
Op zaterdag 20 augustus stond een excursie naar het Groningse Leekstermeer en de Onlanden op het programma. Echter door een lange periode van aanhoudende droogte bleek er het aantal bivakkerende vogels minimaal te zijn. Op aanraden van Vincent de Lenne werd daarom als alternatief gekozen voor het noordelijke gebied van het Zuidlaardermeer. Vincent komt vaak in dit vogerijke gebied en weet uit ervaring dat hier regelmatig leuke soorten bivakkeren.
Wij vertrekken om 7 uur met 10 deelnemers aan de excursie vanuit Weerselo. Na ongeveer 1,5 uur rijden we via het plaatsje Noordlaren over de Osdijk de Oostpolder en de Onnerpolder in. Dit is een uitgestrekt open veenweidelandschap dat voor het grootste deel in eigendom is bij het Gronings Landschap. De polders zijn van oudsher echte weidevogelgebieden. Om de weidevogels te beschermen heeft de Het Groninger Landschap een aantal maatregelen genomen om verdere achteruitgang van de weidevogelstand te voorkomen. Zo wordt er met een lage dichtheid aan vee geweid en zijn de maaidata afgestemd op het broedseizoen. Naast de zorg voor de weidevogels wil Het Groninger Landschap met de polders ook een goed leefgebied bieden voor allerlei moerasvogels. Dit kan ook omdat er overal grote petgaten, sloten en rietkragen zijn. Het veenweidegebied grenst aan de stad Groningen, waarvan, tegen de achtergrond, de contouren van de hoogbouw van de stad opdoemen met als middelpunt en hoogste punt de Martinitoren.
Gelijk valt ons op dat hier de laatste tijd duidelijk meer regen is gevallen dan in het Twentse. De weilanden zijn groen met hier en daar zelfs waterplassen. Nog maar net uit de auto gestapt, horen wij vanuit een moerassig gebied het herkenbare geluid van een waterral (klinkt als een speenvarken). Deze schaarse moerasvogel laat zich over het algemeen zelden zien, maar nu zagen we op verschillende plekken meerdere waterrallen rustig fourageren in de modder. Wat ook gelijk opviel waren de grote aantallen zwaluwen. Boerenzwaluwen, huiszwaluwen en oeverzwaluwen waren druk in de weer om insecten te vangen en zich op die wijze op te vetten voor de lange reis naar Afrika. Dat de polder aantrekkelijk is voor de zilverreiger, blijkt wel uit het grote aantal dat er aanwezig is. Rondom zag je ze overal in de weilanden, sloten en poelen. De sloten zijn rijkelijk begroeit met o.a. kikkerbeet en bloeiende zwanenbloem.
|
We lopen over de dijk langs het Drentsche Diep. In de rietkragen ontdekken we rietgorzen, rietzangers, ringmussen, fitissen en karakieten. Langs de waterranden zagen we op verschillende plekken aanzienlijke aantallen watersnippen en zo nu en dan scheerden ze ook hoog door de lucht. Andere leuke soorten die we al wandelend over de dijk ontdekten waren o.a. kemphanen, zwarte ruiters, bosruiters, tureluurs, witgatjes, waterhoentjes, visdiefjes en nijlganzen. Zelfs een ijsvogel liet zich zien en scheerde laag over het water.
|
Opeens ontdekten we een zwarte ooievaar in de lucht. Geen alledaagse soort en voor sommigen onder ons was dit een soort die ze nog niet eerder hadden gezien. De ooievaar liet zich mooi zien en landde een eind verderop in een weiland.We lopen verder langs het Drentsche Diep en passeren weer een leuke soort nl. een geoorde fuut. Deze fuut was niet erg schuw en liet zich graag uitgebreid fotograveren. Even later komt een groepje reuzensterns overvliegen en daarna ook nog 2 lepelaars.
We besluiten terug te lopen en, na een korte lunchstop, vervolgen we onze weg noordwaarts met aan de linkerzijde het Zuidlaardermeer en rechts een uitgestrekt veenweidegebied. Op de weilanden bevinden zich honderden grauwe ganzen, waarbij opvalt dat meerdere ganzen zijn voorzien van een halsring. Ook meerdere groepjes canadeze ganzen fourageren op de weilanden. Plotseling vliegt er een purperreiger op uit een sloot, toch ook geen soort die je niet alle dagen tegenkomt. Boven de weilanden en rietkragen speurt een bruine kiekendief naar prooi.
We komen aan bij de uitkijktoren die een mooi uitzicht geeft over het Zuidlaardermeer. Dit meer wordt volop gebruikt voor recreatie en pleziervaart. Op het meer dobberen veel meerkoeten, futen en diverse eendensoorten. We lopen terug naar onze auto en spotten onderweg nog een roodborsttapuit en een gele kwikstaart.
We komen aan bij de uitkijktoren die een mooi uitzicht geeft over het Zuidlaardermeer. Dit meer wordt volop gebruikt voor recreatie en pleziervaart. Op het meer dobberen veel meerkoeten, futen en diverse eendensoorten. We lopen terug naar onze auto en spotten onderweg nog een roodborsttapuit en een gele kwikstaart.
Als afsluiting van deze excursie besluiten we om nog even het Onnerpoldergemaal te bezoeken. Dit gemaal loost het overtollige water uit de Onnerpolder op de Drentsche Diep.
Vanaf het gemaal heb je een prachtig uitzicht over de Westerbroekstermadepolder en de Kropswolderbuitenpolder. Deze polders hebben een grote aantrekkingskracht op moeras= en watervogels. Helaas waren er nu weinig bijzondere soorten te zien, maar in het broedseizoen zijn hier o.a. soorten als witvleugelstern, witwangstern en zwarte stern waar te nemen. Deze polders bieden dan broedgelegenheid aan deze, voor Nederland, zeldzame soorten. Ook een grote kolonie kokmeeuwen broedt hier jaarlijks.
Vanaf het gemaal heb je een prachtig uitzicht over de Westerbroekstermadepolder en de Kropswolderbuitenpolder. Deze polders hebben een grote aantrekkingskracht op moeras= en watervogels. Helaas waren er nu weinig bijzondere soorten te zien, maar in het broedseizoen zijn hier o.a. soorten als witvleugelstern, witwangstern en zwarte stern waar te nemen. Deze polders bieden dan broedgelegenheid aan deze, voor Nederland, zeldzame soorten. Ook een grote kolonie kokmeeuwen broedt hier jaarlijks.
Het heeft ons verrast dat het Zuidlaardermeer zoveel te bieden heeft aan moeras= en watervogels, maar ook aan verschillende voor riet= en weidevogels. Wij zullen daarom ook zeker dit gebied weer gaan bezoeken, maar dan op eerder moment in het jaar. Met name mei-juni zijn daarvoor de meest geschikte maanden.
Samenstelling: Henk Schepers
Foto’s: Marcel Grunder en Johan Drop
Foto’s: Marcel Grunder en Johan Drop