In memoriam

Hennie Kaptein

2 december 2015

---

Op 2 december 2015 werden we opgeschrikt door het bericht van het overlijden van ons erelid Hennie Kaptein. Nog maar vier weken geleden waren de ruim 90 bezoekers van onze najaarsbijeenkomst getuige van zijn huldiging ter gelegenheid van zijn 25 jarig jubileum als de nestkastenmaker van onze vereniging. Het kan bijna niet anders dan dat hij zich op dat moment al niet heeft goed gevoeld. Twee weken later na diverse onderzoeken bleek hij ongeneeslijk ziek te zijn. De snelheid waarmee zijn toestand verslechterde heeft ieder verrast en slechts weinigen hadden het geluk hem in zijn laatste levensdagen nog te mogen spreken.

Een flinke afvaardiging van onze vereniging was maandag 7 december aanwezig om Hennie de laatste eer te bewijzen tijdens de bij de herdenkingsdienst in de H. Plechelmuskerk te Rossum. 
Als een van de eerste leden werd Hennie in 2007 benoemd als Lid van Verdienste. In 2012 werd hem vanwege zijn grote verdiensten voor de vereniging het erelidmaatschap verleend.

Op het certificaat van erelid stond onder meer vermeld:


Voor zijn jarenlange inzet voor de vereniging, in het bijzonder voor het vervaardigen en uitgeven van duizenden nestkasten in allerlei soorten en maten. Daarnaast heeft hij gedurende vele jaren in Volthe en omgeving jaarlijks de kasten gecontroleerd op bezetting. Vooral de bonte vliegenvanger heeft van zijn inzet geprofiteerd.
Zo zullen velen Hennie in herinnering houden.
Hennie was sinds 1988 lid van onze vereniging en hield zich in de eerste jaren vooral bezig met weidevogelbescherming in Rossum. Zijn gebieden waren het “Menenveld” en de “Zoeker Esch” waar hij zich als veldwerker inzette voor de legselbescherming van kievit en scholekster. Ook het enige paartje wulpen in zijn werkgebied konden rekenen op zijn steun.

Hennie in 2012 benoemd als erelid voor zijn grote verdiensten voor de vereniging.

Nestkastmodel Hennie Kaptein.

Maar Hennie deed meer. Van meet af aan heeft de vereniging zich ook bezig gehouden met nestkasten, waarbij in 1990 voor het eerst melding is gemaakt van enige timmeractiviteit in de schuren van Hennie Kaptein. Wat bescheiden begon met enkele tientallen nestkasten voor zeldzame vogelsoorten als de kerkuil, torenvalk, steenuil en bosuil, groeide in de loop van de jaren uit tot een enorme nestkastproductie. Het handelsmerk van Hennie werd het nestkastmodel “Hennie Kaptein”. De schuur bij zijn boerderij nabij Havezate Everloo, was bij zijn overlijden opgeruimd en stond boordevol met nestkasten in alle soorten en maten. Alsof hij wist dat zijn tijd beperkt was.
​

De schuur boordevol met nestkasten in alle soorten en maten.

Jong en oud haalden nestkastjes bij Hennie.

Geringde bonte vliegenvangers werden uit heel Twente teruggemeld.

Hennie was een groot natuurliefhebber en wachtte ieder jaar vol spanning af wanneer zijn vogel terug kwam uit Afrika. Zijn vogel was de bonte vliegenvanger, die dankzij de vele nestkasten die Hennie in de omgeving ophing, zich enorm heeft uitgebreid. Geringde bonte vliegenvangers uit zijn kasten werden later uit heel Twente en soms nog verder teruggemeld. Hennie hield precies bij in welke nestkast op welk erf of in welk bos bonte vliegenvangers broedden en wanneer de jongen geringd moesten worden. Met zijn aluminium laddertje stoof hij door het bos van de ene naar de andere nestkast en was daarbij soms nauwelijks bij te houden. Hennie genoot en kwam vaak met zijn handen vol bonte vliegenvangerjongen weer de ladder af en de blijdschap was nog groter als hij riep “volle bak”, want dan had hij 7 en heel soms wel 8 bonte vliegenvangers in zijn handen.

Zijn vele werk voor het vervaardigen en uitgeven van nestkasten leverde de vereniging veel nieuwe donateurs op. De vereniging had hiervan niet alleen in financieel opzicht veel voordeel maar hiermee creëerde Hennie bovendien een enorme goodwill voor de vereniging zowel binnen als buiten ons werkgebied. De nestkastprojecten binnen de vereniging waren niet mogelijk geweest zonder zijn nestkasten. Jeugdnatuurgroepen en verschillende basisscholen werden door hem voorzien van nestkastpakketjes. Zijn gedrevenheid en gastvrijheid maakte daarbij altijd veel indruk op de afhalers van zijn nestkasten. Vele honderden nestkasten werden door hem zelf geplaatst en als dan de plek geschikt was om de vereniging uit te dragen, werd er een verenigingssticker opgeplakt. Ook controleerde hij jaarlijks honderden nestkastjes in zijn woonomgeving.

“Volle bak” jonge vliegenvangers.

Hennie wist feilloos elke nestkast te vinden.

Dankzij de vele nestkasten van Hennie rondom Volthe was de vogelstand van diverse soorten enorm hoog. Nergens in Nederland broedden zoveel bonte vliegenvangers, boomklevers, gekraagde roodstaarten en spreeuwen in zo hoge dichtheden als rondom zijn woonomgeving. 
Zijn meest geliefde nestkastlocatie was het Venneke, gelegen aan de Vogelpoelweg, een paar ha groot bos met middenin een vennetje. In dit nauwelijks toegankelijk en dicht begroeid bosje hingen veel nestkastjes en het was onvoorstelbaar dat Hennie elk jaar weer precies wist waar welke nestkast hing. Omdat er ontzettend veel muggen in het bos zaten, was de bezettingsgraad van de nestkasten enorm hoog, maar het controleren van nestkasten en ringen van jongen was een plaag, behalve voor Hennie, want die was muggenproof.

Van computers en notitieboekjes om de administratie van de nestkasten bij te houden moest Hennie niets hebben. Op de achterkant van een kartonnetje hield hij nauwkeurig bij wat en waar in welke nestkast bij controle werd aangetroffen. Hij waagde zicht niet aan het aflezen van een ringnummer als hij bij kastencontrole een geringde vogel aantrof, maar waarschuwde de ringer met de opmerking “moeders is geringd”.
Ondanks dat Hennie de laatste jaren minder mobiel was, bleef hij nestkasten controleren en vond hij een nieuwe locatie langs het Almelo-Nordhornkanaal waar hij 100 nieuwe nestkasten ophing en deze makkelijk kon controleren. In zijn vertrouwde zilvergrijze Golf reed hij over de zandweg langs al die nestkasten om ze te controleren. Menig toerist op de fiets langs het kanaal heeft hij enthousiast over dit project verteld. 
Wij wensen zijn familie heel veel sterkte met het verwerken van dit grote verlies. Met jullie zijn wij dankbaar voor alle mooie herinneringen aan deze bijzondere man.

​

Namens Natuur- en vogelwerkgroep De Grutto
​
Harrie Linckens en Johan Drop