wolven in de sneeuw
In 2010 kreeg ondergetekende de gelegenheid om vrijwel loepzuivere wolven in een witte wereld te fotograferen bij een bevriende natuurkennis in Twente. Naar aanleiding hiervan is door mij destijds een luchtig artikel geschreven met bovengenoemde aansprekende titel. In het artikel is destijds de zinsnede “De toekomst zal uitwijzen of er ooit weer wolven in de vrije wildbaan in ons land zullen leven” opgenomen. Destijds was nog niet te bevroeden dat de wolf zo snel daarna vanuit ons buurland zijn intrede in ons land zou gaan doen. Dat dit na pakweg 150 jaar zou gaan gebeuren werd door kenners reeds geruime tijd voorspeld. In 2015 was het echter al zo ver en werd voor het eerst weer een wilde wolf in het noorden van Nederland (zowel in Groningen als Drenthe) gesignaleerd.
In 2015 weer de eerste wilde Wolf in Nederland foto Wim Wijering
|
Wolf met pup foto Roy Dear
|
De tweede zekere wolf werd in het najaar van 2016 net buiten ons verenigingsgebied (Beuningen) waargenomen. Binnen ons Verenigingsgebied zijn sindsdien ook tenminste 2 vrijwel zekere waarnemingen gedaan van wolven; allereerst in Agelo (2017) en in februari 2018 op nog geen twee kilometer van mijn thuisadres in Weerselo. Bij deze laatste waarneming was sprake van tenminste 2 wolven, die zelfs - zij het van afstand - konden worden geportretteerd.
Uit de kluiten gewassen jonge wolf foto Roy Dear
Sinds de zomer van 2017 is de ene na de andere wolf door Nederland getrokken. Het kon dan ook niet uitblijven dat er sinds de zomer van 2018 weer territoriale wolven in ons land leven; vooralsnog op de Veluwe. Eén van deze wolvinnen heeft een partner en in mei 2019 zijn de eerste 5 jongen geboren. De laatste stand van zaken is dat er nu 8 territoriale wolven in Nederland leven. Daartoe een aantal inmiddels behoorlijk uit de kluiten gewassen pups.
Hieronder vindt u het artikel dat in 2010 is geschreven.
Bij een dergelijke titel verwacht je wellicht de “dodenrit” in Siberië van Drs P met het refrein: trojka hier, trojka daar. Deze intro is niet zo maar uit de lucht gegrepen, omdat wolven van origine nu eenmaal een slechte reputatie hebben. Wie kent niet de sprookjes van Roodkapje en de Wolf en de Zeven Geitjes, waarmee we in onze kinderjaren danig “gebrainwashed” zijn. De kwaadaardigheid spat er af bij de vele gruwelverhalen, die er over de wolf in omloop zijn, om over de weerwolf maar te zwijgen. Deze verhalen zijn echter grotendeels onterecht en behoren thuis in het rijk der fabelen. Het doet bovendien onrecht aan de stamvader van veel van onze honden.
Voor de meer avontuurlijken onder ons brengt de titel wellicht fantasiebeelden boven van verre reizen, ijzige kou en ongerepte natuur. Jammer genoeg moet ik u hierin helaas teleurstellen. De realiteit is dat ik tijdens de afgelopen winterperiode een uitnodiging ontving van een bevriende natuurkennis, die al vele jaren een paartje Wolven (Canis lupus) bezit met wie hij een sterke band heeft opgebouwd. Al lange tijd bestond de wens om een fotosessie te maken van deze praktisch loepzuivere wolven.
|
Wat is er mooier dan de dieren te fotograferen in een natuurlijke omgeving bij een dik pak vers gevallen sneeuw. Een dergelijke kans deed zich een poosje geleden voor op een zondagmiddag in januari. De lichtomstandigheden hadden die dag wat beter gekund, maar ideale omstandigheden zijn nu eenmaal niet te programmeren. Met een stevige handdruk en een brede grijns op het gezicht werd ondergetekende begroet en niet veel later de omvangrijke buitenren binnengeloodst.
|
Vooraf was me verzekerd dat de dieren absoluut niet agressief waren, maar wel speels konden reageren. “The wolfman” ging me als alphamannetje voor. Wat aarzelend, maar onbevreesd, betrad samensteller dezes even later met 2 op “scherp” staande camera’s ook het domein van de wolf.
|
Amper binnen sprongen beide dieren, net als honden dat doen, ter begroeting tegen me op en begonnen speels in beide armen te “bijten”. Bijten is in deze echter een relatief begrip.
En daar sta je dan: “met aan beide armen een wolf” en beide camera’s onbenut bungelend om de nek. Gelukkig voor de fotosessie was deze kennismaking van korte duur, omdat onze gastheer ~ om de dieren op hun gemak te stellen ~ meteen met ze begon te stoeien. Vanaf dat moment heeft de camera vrijwel onafgebroken geklikt. |
De beide wolven, een reu en een teef, hebben een groot afgerasterd gebied ter beschikking en zijn al vele jaren samen.
De wens is aanwezig dat er ooit nakomelingen geboren gaan worden. Tot dusverre is het paar nog niet veel verder gekomen dan schijnzwangerschap. De dieren bij ‘“our wolfman” hebben, net als in de natuur, een uitgebreid gangenstelsel gegraven onder een soort blokhut. Op de foto is te zien hoe een van de dieren uit een van de gangen tevoorschijn klautert. 
Tussen de opnames door werd mij veel interessante informatie verstrekt, zoals uiterlijke kenmerken en de opname van voedsel. Wolven hebben doorgaans een grijzige vacht met een rossige bruine kleur op kop, oren en rug. Opvallende kenmerken zijn ook de “witte wangen” en de brede borstkas, waarmee zij zich onder meer onderscheiden van onze trouwe gedomesticeerde viervoeters.
|
Onze gastheer is al eens onder de grond gekropen om zich een beeld te vormen van het hol met de vele gangen. Voor alle zekerheid heeft hij daarbij een zuurstofslang meegenomen in geval van instorting. In de vrije natuur, zo tussen maart en mei, na een draagtijd van ruim 2 maanden, worden de welpen geboren. Per worp kunnen dat er 3 tot 7 zijn. Meestal blijven er daar slechts 2 van in leven. Beide ouders dragen zorg voor het grootbrengen van de jongen. In gevangenschap kunnen wolven wel vijftien tot twintig jaar oud worden. In het wild behalen ze deze leeftijd bij lange na niet.
In tegenstelling met onze huisgenoten blaffen wolven niet, maar zijn doorgaans stil. Wel bekend zijn uiteraard het huilen, en in sommige situaties het janken of piepen.
De teefjes zijn pakweg 10 % kleiner dan de reuen en kunnen wel 30 kg in gewicht schelen. Wolven staan bekend om hun enorme uithoudingsvermogen. Ze houden er geen winterslaap op na of leggen voedselvoorraden aan. Verder zijn het gehoor, het gezichtvermogen en de reukzin zeer goed ontwikkeld. Van origine zijn het dag- en schemeringsdieren. Vanwege felle bejaging zijn ze tegenwoordig op veel plaatsen veroordeeld tot een schuwe en nachtelijke leefwijze. |
Het was bijzonder te vernemen dat onze gastheer ~ zoals gezegd ~ gezien werd als het alphamannetje. Om die rol op te eisen moet er soms stevig gestoeid worden, want de natuurwet kent nu eenmaal het recht van de sterkste. Ook eet hij (zogenaamd) zijn roedelgenoten, waarbij de beste stukken voor hem zijn. Mij werd verder gewezen op de goed zichtbare lichaamstaal van de dieren, zoals opstaande oren, de stand van de staart en de algehele lichaamshouding, zoals de onderdanigheid van het vrouwtje.
In de vrije wildbaan eet de wolf haasachtigen, knaag- en hoefdieren, maar ook aas en zelfs afval. Roedels jagen vooral op grotere prooidieren als edelhert, eland, wild zwijn, rendier en ree. Eenvoudige prooien als schapen worden evenmin versmaad.
|
De “hoofdrolspelers” in dit artikel hebben ongeveer 2 tot 4 kg vlees per dag nodig. Het gebruikelijke hondenvoer is aan hen niet besteed, omdat hun darmstelsel dat niet kan verdragen. Ze eten hun prooien namelijk met huid, haar en botten op.
|
Nu worden er op Neerlands wegen heel wat dieren doodgereden. Deze dienen op hun beurt ~ de één zijn dood is immers de ander zijn brood ~ dan weer als voedsel voor de beide wolven. Op bijgaande foto wordt een onfortuinlijke ree in porties verdeeld. Voor alle zekerheid zijn de opnames van het verorberen van de prooi van achter de afrastering gemaakt.
|
Die van het eten van sneeuw om de dorst te lessen zijn evenwel weer binnen de omheining vervaardigd.
Vroeger was de wolf een gewone verschijning op het gehele Noordelijke halfrond. Door toedoen van de mens is zijn biotoop echter overal drastisch teruggelopen. In Zuid Europa is hij nog te vinden in afgelegen streken van Italië en Spanje. In Nederland is de soort al sinds het begin van de negentiende eeuw verdwenen. Het is anno 2010 moeilijk voor te stellen dat ze hier amper 2 eeuwen geleden nog gewoon joegen en zich voortplantten. Pakweg 200 km over de grens in Duitsland krijgt de wolf momenteel weer kansen op herstel.
Ook in ons land zijn er plannen om in een afgerasterd aaneengesloten jachtgebied weer enkele roedels te herintroduceren.
Vroeger was de wolf een gewone verschijning op het gehele Noordelijke halfrond. Door toedoen van de mens is zijn biotoop echter overal drastisch teruggelopen. In Zuid Europa is hij nog te vinden in afgelegen streken van Italië en Spanje. In Nederland is de soort al sinds het begin van de negentiende eeuw verdwenen. Het is anno 2010 moeilijk voor te stellen dat ze hier amper 2 eeuwen geleden nog gewoon joegen en zich voortplantten. Pakweg 200 km over de grens in Duitsland krijgt de wolf momenteel weer kansen op herstel.
Ook in ons land zijn er plannen om in een afgerasterd aaneengesloten jachtgebied weer enkele roedels te herintroduceren.
Daartoe zou de Oostvaardersplassen een (ecologische) verbinding moeten gaan vormen met de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. De achterliggende gedachte is dat daar waar wilde zwijnen, edelherten en reeën kunnen leven en niet zelden moeten worden afgeschoten, er ook plaats voor wolven zou moeten zijn. Zoals met veel natuuraspecten is dit bij velen om uiteenlopende redenen, zoals, onvoldoende kennis van zaken, helaas niet bespreekbaar. De toekomst zal uitwijzen of er ooit weer wolven in de vrije wildbaan in ons land zullen leven.
Feit is dat samensteller dezes kan bogen op een hele bijzondere ervaring om zomaar oog in oog te hebben mogen staan met ravottende wolven in Nederland, ook al was dat binnen een afrastering. Met speciale dank aan de gastheer in deze. U zult er begrip voor hebben dat namen en locaties in dit artikel achterwege zijn gelaten.
Feit is dat samensteller dezes kan bogen op een hele bijzondere ervaring om zomaar oog in oog te hebben mogen staan met ravottende wolven in Nederland, ook al was dat binnen een afrastering. Met speciale dank aan de gastheer in deze. U zult er begrip voor hebben dat namen en locaties in dit artikel achterwege zijn gelaten.
Wim Wijering