Wereld hagedissendag
14 augustus 2019
Vandaag, woensdag 14 augustus 2019, is het Wereld Hagedissendag. Een goed moment om eens stil te staan bij deze bijzondere reptielen, die we meestal alleen maar in een split second te zien krijgen. Allereerst zijn hagedissen koudbloedig, hetgeen betekent dat ze niet in staat zijn om zichzelf op te warmen en gebruik moeten maken van de omgevingstemperatuur. Daarnaast hebben alle hagedissen schubben. Gek genoeg hebben niet alle hagedissen poten. Sommige soorten lijken namelijk veel op slangen. De bekendste hiervan is de hazelworm, die ook in ons land inheems is.
Wereldwijd bestaan er ongeveer 6500 soorten hagedissen. In Nederland komen, naast de hazelworm, 3 andere soorten voor. Dat zijn achtereenvolgens: levendbarende hagedis, zandhagedis en muurhagedis.
De Zandhagedis (Lacerta agilis) is een hagedissensoort, die je vooral moet zoeken op de hogere zandgronden. Bij voorkeur heideterreinen in het oosten, zuiden en midden van ons land, als ook in de duinen. Ze worden daarom ook geregeld bestempeld als Duinhagedis. Het afgebeelde exemplaar (een vrouwtje) kon worden vereeuwigd toen deze door enkele plaggen struik- en kraaiheide kroop. Voor het leggen van eieren kiezen de vrouwtjes zonnige, onbegroeide zandige plekken uit. De warmte van de zon zorgt voor de verdere ontwikkeling.
|
Zoals de soortnaam al doet vermoeden, legt de Levendbarende hagedis (Zootoca vivipara) geen eieren, maar brengt haar jongen levend ter wereld. De vrouwtjes broeden de eieren als het ware uit in het moederlichaam. Deze eens zo algemene soort blijkt steeds meer terrein te verliezen in Nederland en is inmiddels op de rode lijst verzeild geraakt. Het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug is één van de gebieden waar zowel de levendbarende hagedis als z’n neefje, de zandhagedis het nog steeds relatief goed doen. Helaas worden deze beestjes, die vooral op zandpaden te vinden zijn, in dit park veelvuldig doodgereden door mountainbikers.
|
Zoals eerder verwoord, is de Hazelworm (Anguis fragilis) een pootloze hagedis. Vaak wordt deze soort ten onrechte voor een slang aangezien. Slangen kunnen evenwel hun ogen niet sluiten. Hagedissen, zo ook de hazelworm, kunnen dit echter wel. Verder zijn hazelwormen in staat om bij gevaar hun staart af te werpen; iets wat slangen evenmin kunnen. Ze leiden doorgaans een verborgen leven. Het grootste deel van de dag leven ze onder de vegetatie, onder dood hout of ze verblijven in holen in de grond. Mei en juli zijn de belangrijkste maanden om exemplaren tegen te komen.
|
Muurhagedissen (Podarcis muralis) komen voor in een groot deel van Zuid- en Midden-Europa. In ons land zijn ze echter alleen in Zuid Limburg te vinden. Van nature komen ze eigenlijk alleen maar voor op enkele oude vestingwerken in het centrum van Maastricht. In de loop der jaren zijn er wel meer waarnemingen gemeld uit andere delen van ons land, maar steevast is sprake van foutieve determinatie of uitgezette exemplaren.
|
Wilt u meer weten over de Nederlandse hagedissensoorten, ga dan naar: Ravon
Auteur: Wim Wijering
Foto’s: Leo, Fons en Wim Wijering
Foto’s: Leo, Fons en Wim Wijering