Voorjaarsuitje met de jeugd 2014

Voorjaarsuitje met de jeugd

Op vrijdag 11 april 2014 trokken we er weer met onze jeugdleden op uit. Dit keer in de Lutte bij Jan Oldekamp, die midden in de natuur woont op de Elfterheurne in de Lutte. Jan onderhoudt daar een pracht van een boerderij, waar van alles te zien en te beleven valt. De 20 kinderen, jammer dat die uit Albergen er niet bij waren, hadden over voldoende begeleiding niet te klagen. Drie begeleidsters, onze gastheer, twee moeders en de hoffotograaf trokken die middag met de kinderen enthousiast op.

Jan begon zijn verhaal door te vertellen hoe belangrijk het is dat je in een gezonde omgeving kunt wonen en leven waar voldoende zuurstof is en dat dat zeker niet vanzelfsprekend is. Waardoor zuurstof wordt gevormd werd aan de hand van het jonge bladgroen aan de bomen duidelijk gemaakt. Hij wees vervolgens naar de houtstapels waar allerlei bijen, wespen, hommels en overige insecten hun “hotel” bij hem hebben met heel veel kamertjes. De switch naar de nestkastjes, de grote kerkuilenkast in de kapschuur en het uilengat in de andere schuur was daarna gauw gemaakt.

Op deze zonnige namiddag was het een komen en gaan bij de bijenkasten. Ook waren er imkers in pak. De kinderen moesten wel een eindje bij de bijen vandaan blijven. Op de vraag waarom er bijen worden gehouden, wist menig jeugdlid te vertellen dat dit ging om de honing. Honing is immers lekker en gezond. Wat ze echter niet wisten was dat het voornaamste van bijen in feite de bestuiving is van heel veel planten.

Jan legde aan de kinderen uit dat de bijen er voor zorg dragen dat er veel vruchten aan de vruchtbomen komen en wees ze op zijn bloeiende boomgaard. Menig kind was evenwel al snel afgeleid en meer geïnteresseerd in de schapen met hun lammeren in de wei.

Bij de bloeiende sleedoorn met zijn lange stekels kwamen de verhalen los over het maken van worst en dan vooral hoe het vroeger werd gedaan. Daar werden dan schoongemaakte darmen bij gebruikt en de lange stekels van de sleedoorn. Hoe het verhaal daarna op “pieleworms” (pieren) terecht kwam, werd niet geheel duidelijk.

De aardappelkelder annex vleermuiskelder kreeg ook alle aandacht. Even naar binnen toe met een zaklantaarn was best wel even spannend. Vleermuizen hebben we weliswaar niet gezien, maar die zullen zeker in de buurt hebben gezeten.

Zo lang te moeten luisteren is voor onze jeugdleden op die leeftijd best wel een beetje moeilijk. Tijd dus om lekker rollebollend van de heuvel, waaronder de aardappelkelder zich bevond, af te rollen. Al spelend de natuur leren ontdekken is immers net zo belangrijk.

Daarna mochten de jongens even plaats nemen op een ouderwets Twents landhek. Deze hekken worden altijd gemaakt van eikenhout, omdat deze houtsoort lang meegaat. Het houtwerk, waaruit het hek bestaat, is veelal niet geschikt om er goede planken of palen van te zagen. Daarom zijn ze vaak erg krom. Je zou - overgedreven gesteld - het “afdankertjes” kunnen noemen.

Onderweg liep het gezelschap in ganzenpas langs een fraai gevormde houtwal met heel wat braamstruiken. Uitgelegd werd dat deze voor veel dieren heel belangrijk zijn. Niet alleen vanwege het voedsel (bramen), maar ook om er onder te schuilen. Hazen en konijnen zijn er veilig. Ook vogels maken er hun nestjes in. Verder waren er veel bloemen te zien, zoals grote muur, hondsdraf, pinksterbloem, madeliefje en uiteraard paardenbloem. Hiervan werd zelfs een krans gevlochten.

Aansluitend ging het dwars door het bos op weg naar een prachtige poel waar allerlei attributen klaar stonden om op zoek te gaan naar allerlei waterdiertjes. In een mum van tijd was het een drukte van jewelste en zocht iedereen met een eigen schepnet een plekje op langs de waterkant.

Er werd zeer ijverig geschept, maar ook waren er - die, net als wij vroeger - graag even in een boom klommen. Door de vele waterplantjes was er soms geen doorkomen aan. Het duurde dan ook een poosje voordat de eerste leuke vangsten werden gedaan. Zo’n poel herbergt immers heel wat geheimzinnige bewoners.

Ondertussen was ook de recent aangeschafte microscoop uitgeklapt en “kijkklaar” neergezet op een speciaal voor dit doel gemaakt tafeltje. Voor menig kind ging er een gehele nieuwe wereld open. Allerlei kleine organismen lijken op het glaasje van de microscoop immers zó ontzettend groot.

Als je waterdiertjes wilt vangen om deze daarna van dichtbij te bekijken, moet je soms heel hard werken. Zo ook bij deze poel, welke vol zat met eendenkroos; het kleinste bloeiende plantje op aarde. Dit plantje is in staat om zich razendsnel te vermenigvuldigen en zit boordevol eiwitten. Daar heb je overigens geen oog voor als je weer eens geen beestje in het schepnet vindt.

Anderen hadden duidelijk meer succes. Er werden maar liefst 10 kleine watersalamanders gevangen, die in de aquariumbakjes mooi van dichtbij konden worden bekeken. Deze amfibiesoort is best wel algemeen, maar krijg je zo maar niet 1,2,3 te zien. Tevergeefs keken we uit naar de getande rugkam (mannetjes) van zijn veel grotere neef; de kamsalamander. Deze is een stuk zeldzamer en werd helaas niet in de vooraf uitgezette korffuiken aangetroffen.

Natuurlijk werden er door onze jeugdleden veel meer waterdiertjes gevangen, zoals waterschorpioenen, schrijvertjes, waterspinnen, libellenlarven en een heuse geelgerande watertor; die prompt omgedoopt werd tot “tijgerkever”. Vol trots werd deze dan ook getoond. Na afloop werden de diertjes vanzelfsprekend weer terug geplaatst in de poel.

Uiteraard mocht de allerkleinste deelneemster ook wat bloemetjes plukken; speciaal voor mama. In het Elfterheurne in de Lutte kan en mag dat nog. Zo zijn we immers zelf ook opgegroeid. Met de interesse voor de natuur kun je immers niet vroeg genoeg beginnen.

Aan alles komt nu eenmaal een eind; ook aan deze boeiende excursie, waarvan de kinderen vonden dat deze mooi, maar veel te kort was geweest. Aan onze gastheer werd voor zijn bijdrage een stoffelijk blijk van waardering aangeboden. Tot slot gingen we met zijn allen natuurlijk nog even op de foto.

neNadat alle meegenomen spulletjes, zoals een lichtgewicht kruiwagen, enkele korffuiken, een groot aantal schepnetten, loeppotjes, vergrootglazen, zoekkaarten, verrekijkers, aquariumbakjes en wat dies meer zij, weer bijeen hadden gezocht, genoten we, als begeleiders, nog even na van een late picknick.

De begeleidsters; Jozefien Scholten, Annemarie Lutke Veldhuis en Marianne Oude Tijdhof

Foto’s: Wim Wijering