Eerste Huiszwaluwtil NVWG De Grutto in Fleringen

succes voor de eerste huiszwaluwtil nvwg de grutto in fleringen

Huiszwaluwtil Fleringen met weids uitzicht over vee en houtwal in het eerste jaar al succesvol

Praktisch ingesteld als men is, was een plan van aanpak snel gemaakt. Er moest een alternatief model huiszwaluwtil komen. Niet de gebruikelijke uitvoering, vaak een duiventilachtige constructie met een piramidedak waarvan er inmiddels honderden staan in Nederland. Nee, het model moest een afgeleide worden van de broedplek waaraan deze koloniebroeders met voorkeur broeden. Rode bakstenen gevel met witte overstek van een schuur of boerderij. En zo werd het dus een schuurmodel compleet afgewerkt met dakpannen, witte overstek en rode steenstrips van baksteen. Dit alles gemonteerd op een ijzeren paal met betonvoet.

In Fleringen werd in het afgelopen voorjaar de eerste huiszwaluwtil geplaatst van Natuur- en vogelwerkgroep “De Grutto”. Al enkele jaren spelen we met de gedachte om in ons werkgebied een huiszwaluwtil te plaatsen. Nestgelegenheid is één van de problemen waar de huiszwaluw mee te maken heeft. Toen op de veldwerkersbijeenkomst van de afdeling Fleringen dit onderwerp ter sprake kwam, gaf Gerard Timmers aan graag mee te willen werken aan de realisatie van een huiszwaluwtil op hun erf aan de Haarlefertsweg. Sinds jaar en dag broeden er op dit erf vele broedparen huis- en boerenzwaluw. Door een veranderende situatie was uitbreiding van broedgelegenheid voor de huiszwaluw meer dan welkom.

Sinds jaar en dag veel huiszwaluwen op erve Timmers

Huiszwaluwen broeden graag aan rode stenen met witte daklijsten

Om de til te kunnen financieren werd er door de vogelwerkgroep een beroep gedaan op het IJsvogelfonds van Vogelbescherming Nederland. Het IJsvogelfonds werd in 2011 met steun van de Postcodeloterij door Vogelbescherming opgericht. Doel van het fonds is om vogelwerkgroepen met innovatieve projecten financieel te ondersteunen. Het door “De Grutto” ingediende projectvoorstel werd enthousiast ontvangen en gehonoreerd. Ondersteuning was er ook door de Firma Tasche uit Fleringen die voor een vriendenprijs een staalconstructie heeft ontworpen en gemaakt. De betonvoet werd ter beschikking gesteld door Bouwbedrijf Blenke uit Saasveld en de pannen konden geheel gratis worden opgehaald bij Johan Kleissen uit Albergen, nestkastendepothouder en lid van de vereniging.

Maikel maakt in eigen werkplaats een start met de bouw van de til

In de wintermaanden werd er hard gewekt in de werkplaats op het erf aan de Haarlefertsweg. Vader en zoon Timmers timmerden de houten constructie, Gerard Hofhuis bracht de steenstrips aan en Johan Drop zorgde voor de materialen en het schilderwerk. Gaandeweg kreeg de huiszwaluwtil vorm en om de huiszwaluwen te lokken werden er veertien kunstnesten aan de til gemonteerd. Begin april was het zover dat de til geplaatst kon worden. Huiszwaluwen arriveren gewoonlijk half april op de broedplek dus het werk lag mooi op schema. De betonvoet met stalen pijp waaroverheen de staander moest vallen, werd ingegraven op de bedoelde plek direct naast het weiland met grazend vee en houtwal. Een insectenrijke omgeving en daarmee een prachtige uitvalbasis voor de huiszwaluwen om te foerageren en modder voor hun nesten te verzamelen bij de drinkbak voor het vee. Voor het plaatsen van de til werd de hulp ingeroepen van buurman Jasper Droste. Vakkundig manoeuvreerde hij de til met een verreiker op de staalconstructie. Nadat de pannen waren gehangen was het karwei geklaard en het was nu aan de huiszwaluwen of ze de nieuwe broedplek konden waarderen.

Gerard bezig met het verlijmen van de steenstrips

Gerard legt de laatste hand aan de bodemplaat van de til

De betonvoet ingegraven door Gerard

Maar uitgerekend in het Jaar van de Huiszwaluw was de aankomst van de zwaluwen spannend. Begin mei waarbij in andere jaren al veel huiszwaluwen op hun broedlocaties gearriveerd waren, bleef het dit jaar akelig stil op veel broedlocaties. Maar gelukkig kwamen ze toch en vanaf half mei was het ook op en rond het erf van de familie Timmers een drukte van belang met nestelende boeren- en huiszwaluwen. Ook voor de huiszwaluwtil was al snel belangstelling. Er werd veel gevlogen rond het bouwwerk en door enkele huiszwaluwen werd al snel een kunstnest geïnspecteerd. Maar zoals verwacht, werden vooral de vertrouwde nestplekken weer opgezocht. Huiszwaluwen zijn honkvast en hebben een gezond wantrouwen tegenover nieuwe dingen. Zelden worden huiszwaluwtillen al direct in het eerste jaar bezet.

Met hulp van buurman Jasper Droste wordt de huiszwaluwtil op de staander gedirigeerd

Als de pannen zijn gehangen is het karwei geklaard

Maar de constructie van deze til bleek een schot in de roos. Twee broedparen namen bezit van een kunstnest en brachten daar hun jongen groot. Belangstelling was er ook van de huismus waarvan er ook in twee nesten jongen uitvlogen. Daarmee werd de til direct al in het eerste jaar een succes. Ook is er goede hoop dat volgend jaar de bezetting zal toenemen. Op verschillende dagen in augustus foerageerden grote groepen huiszwaluwen in de weilanden rond het erf. In dergelijke groepen vliegen veel jonge huiszwaluwen afkomstig van erven uit de omgeving. Bedrijvigheid van soortgenoten rond een broedplek wekt de nieuwsgierigheid van de jonge huiszwaluwen en moedigt hen aan om daar het volgende jaar nestgelegenheid te zoeken. Het feit dat de huiszwaluwen ook in die periode de kunstnesten aan de til gebruikten om te overnachten of gebruikten als rustplek, doet ons nu alweer vol verwachting uitzien naar een nieuw broedseizoen in 2019.

Model was schot in de roos met 2 bezette nesten.

Huiszwaluw bij kunstnest met kleine jongen

Auteur: Johan Drop

Foto's: Johan Drop en Gerard Timmers

Hieronder kunt u in een presentatie het gehele proces van de totstandkoming van de Huiszwaluwtil zien.
U kunt de presentatie starten door rechtsboven op Play te klikken.

Natuurnieuws

Volg ons ook op