pootring kauw na ruim 38 jaar terug gevonden
Eén van onze meest actieve verenigingsleden (Jan Grootelaar) heeft niet alleen een passie voor vogels, maar ook voor het hobbymatig zoeken naar voorwerpen en munten uit lang vervlogen tijden. Dat doet hij met behulp van een metaaldetector. Zo spoorde hij enige tijd geleden met instemming van de grondeigenaar een oude Romeinse munt (keizer Antonius Pius 138-161 na Christus) op in de buurt van Weerselo / Saasveld en recentelijk nog een oude put in een weiland er niet ver vandaan. In de directe omgeving van deze put vond hij op 22 september j.l. evenwel ook een pootring van een vogel. De gecorrodeerde ring was voorzien van de inscriptie 3392012. Restanten van de vogel bleken helaas niet aanwezig. Op de foto ziet u Jan in volledige outfit in actie op de plek waar de ring werd gevonden.
Een contact met het vogelringstation in Wageningen was snel gelegd. Wat bleek: De ring behoorde bij een kauw (Corvus monedula) , die op 18 mei 1985 als nestjong was geringd aan de Overesweg 2 in Weerselo. Er waren derhalve tussen de ring- en de vinddatum 14.006 dagen verstreken oftewel 38 jaren, 4 maanden en 4 dagen! De afstand tussen de ring- en de vindplaats bedroeg hemelsbreed 3,32 km.
Wat deze vondst zo bijzonder maakt, is dat de jonge kauw destijds geringd is door onze voormalige voorzitter Anton Conings, die bijna veertig jaar als ringer actief was voor de vogelringcentrale Arnhem Vanwege zijn enorme kennis van vogels was hij een graag geziene gastringer bij vele vogeltrekstations in Nederland, maar ook in landen als Italië, Frankrijk en Duitsland. Zo was Anton verder medeauteur van het belangrijke ringersboekwerk “Bepaling leeftijd en geslacht van Europese zangvogels”. Menigmaal was hij te gast bij tv-stations in Nederland en Duitsland om te praten over zijn grote liefde voor vogels.
|
In de begin jaren tachtig sloot hij zich aan bij onze vereniging, waar hij op vogelgebied bijna twintig jaar zeer actief was. Overal kwam je hem tegen in zijn met vogels “bestickerde” auto. Een groep enthousiaste leden uit de eigen gelederen hielp hem op allerlei manieren om zijn geliefkoosde ring- en vogelactiviteiten uit te voeren. Tijdens excursies lag hij altijd in een deuk als Jan een vogel niet z\o gauw wist te herkennen en deze dan steevast betitelde als een UFO. Nog vers in ons geheugen staat gegrift hoe het ringen van de vele jonge spreeuwen en kauwen bij Johan Kleissen er aan toeging. Ook kerkuilen en torenvalken werden nimmer vergeten.
Laatstgenoemde woonde destijds aan de Overesweg 8 in Weerselo (op pakweg 300 meter van de ringplek van de betreffende kauw). Ook Johan was een vogelliefhebber pur sang. Gedurende zijn hele leven bood hij onderdak aan vele gevleugelde vrienden. Zijn kennis van kerkuilen was wijd en zijd bekend. Van heinde en verre kwam men bij hem op bezoek om te genieten van de vogelrijke omgeving op en rond zijn boerenerf en te luisteren naar zijn boeiende verhalen over de natuur. Zelfs een aflevering van het destijds populaire TV programma “Ja Natuurlijk” werd bij hem opgenomen.
|
Om wellicht nog wat extra informatie te vergaren over de nestlocatie van de kauw werd recentelijk contact gelegd met de dochters van Herman Plegt, indertijd de bewoner van perceel Overesweg 2, te Weerselo. Dit omdat zowel Anton, Johan als Herman ons helaas al geruime tijd zijn ontvallen. De dames konden zich - vanwege de lange tijd, die er overheen is gegaan – niets (meer) herinneren van enig ringwerk bij hen thuis. Wat zij nog wel wisten is dat hun vader geregeld bij Johan Kleissen over de vloer kwam. De mogelijkheid bestaat dat Anton daar indertijd bezig was met het ringen van vogels waar Herman bij is geweest en wellicht toen kenbaar heeft gemaakt dat er bij hem ook het e.e.a. te ringen viel. Dit laatste is evenwel speculatief.
Niet geheel onverwacht vroegen de dames waarom we überhaupt kauwen ringen en deze interessant voor ons zijn. Uitgelegd is dat het ringen veel wetenschappelijke informatie kan opleveren. Te denken valt aan: a. hoe oud worden vogels; b. trekken ze en zo ja waar naartoe; c. hoe groot zijn hun overlevingskansen etc. Tijdens het ringen worden de vogels vaak ook gewogen, gemeten en gecontroleerd op ziektes, parasieten etc.
In dit verband is het leuk om te vermelden dat de paarband tussen een mannetje en vrouwtje kauw een leven lang duurt en dat de vogels bijna altijd onafscheidelijk zijn. De vogel is bovendien erg intelligent. Onderzoekers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat kauwen een soort taal kennen met bepaalde geluiden, die ze gebruiken voor verschillende situaties. Opmerkelijk is ook dat kauwen voedsel delen met soortgenoten. Een ringer uit Zweden houdt al jaren een lijst bij van de oudste (wilde) vogels in Europa, zo ook van kauwen. De laatste informatie die we hebben (2005) is van een Deense kauw, die gecontroleerd werd toen deze 19 jaar en 11 maanden oud was. Er wordt wel eens beweerd dat kraaiachtigen wel 60 jaar oud kunnen worden. Dit lijkt ons evenwel voor wilde vogels een fabeltje.
|
Omdat alleen van de bewuste kauw de ring is teruggevonden, zullen we nooit weten hoe oud de vogel daadwerkelijk is geworden en wat de doodsoorzaak is geweest. Het jonge beestje zou maar zo al heel vroeg gepredeerd kunnen zijn. Het zou echter een record zijn geweest als de vogel daadwerkelijk zolang geleefd heeft als de verstreken tijd tussen het aanbrengen van de ring en de ringvondst. Dat zou bijna net zo lang zijn geweest als ons huidig veertig jarig verenigingsbestaan. Het blijft desalniettemin bijzonder dat door dit verhaal weer veel herinneringen uit onze prille verenigingsgeschiedenis zijn gaan herleven.
|
Samenstelling: Wim Wijering
Foto’s: Jan Grootelaar, Johan Drop en Wim Wijering
Foto’s: Jan Grootelaar, Johan Drop en Wim Wijering