NATUUR- EN VOGELWERKGROEP --"DE GRUTTO"
  • Home
  • Aktiviteiten
    • Landschapsonderhoud
    • Jaarprogramma
    • Excursie verslagen
    • Ringaktiviteiten
    • Vogeltrektellingen >
      • Vogeltrektelling 10 september 2022
    • Waarnemingen
  • Werkgroepen
    • Weidevogel bescherming
    • Uilen
    • Zwaluwen
    • Nestkasten
  • Foto 's
    • Recente foto's
    • Natuurkalender
    • Amfibieën en reptielen
    • Flora
    • Juffers en libellen
    • Landschappen
    • Paddenstoelen
    • Vlinders
    • Vogels
    • Zoogdieren
    • Aruba
  • Jeugd
    • Scholenproject Red de vlinder en de bij 2020
    • Scholenproject Red de vlinder en de bij 2019
    • Scholenproject Red de vlinder en de bij 2018
    • Scholenproject Red de vlinder en de Bij 2017
    • Scholenproject Red de vlinder en de bij 2016
    • Jeugdnatuurgroep
    • Voorlichting en educatie
  • Overig
    • Soortbeschrijving
    • Bijzondere verhalen
    • Reisverslagen
    • Natuurnieuws
    • Vraag en Antwoord
    • Uit de oude doos
    • In memoriam
  • Contact

natuurkalender juli 2015

Qua weer zit een zeer wisselvallige maand er op. We begonnen met uitzonderlijk warme dagen in de eerste week van juli en eindigden aan het eind van de maand met zware en langdurige regenbuien. We kregen zelfs te maken met een heuse zomerstorm.  Nochtans hadden we over de geboden mogelijkheden op fotografiegebied in deze zomermaand geenszins te klagen. Het is ons dan ook wederom gelukt om een groot aantal mooie en bijzondere natuuropnames te maken. Een deel hiervan wordt met toelichting gepresenteerd in deze natuurkalender. De restant foto’s (zeker niet de minste) treft u binnenkort aan in de nieuwe rubriek “Recente foto’s”.  In deze julimaand hebben we weer een aantal bijzondere vogels voor u weten te “kieken”, zoals:  zwarte- en kleine bonte specht, matkop, oeverloper, ijsvogel (2 x) en wespendief.  Andere vogelsoorten, die hun bijdrage leverden aan deze maandsessie zijn: blauwe reiger, brandgans, zilvermeeuw, kievit, gaai, grote bonte specht, winterkoning, spreeuw en zwarte kraai.  Ook de vlinders kregen deze keer weer eens de nodige aandacht. In deze maandsessie laten we u opnames zien van:  koninginnenpage, boomblauwtje, gehakkelde aurelia, kleine vuurvlinder en de rupsen van groot avondrood en St. Jansvlinder.  De bloeivorm van een middelste  teunisbloem,  een drinkende eekhoorn, een doodshoofdzweefvlieg en een gevlekte akkerslak completeren onze keuze voor deze maand.  Veel kijk- en leesplezier toegewenst. 

Spreeuw ~ in-de hitte ~ 02-07-2015 Oelemars Losser  foto Leo Wijering.Spreeuw ~ in-de hitte ~ 02-07-2015 Oelemars Losser foto Leo Wijering.
De warmte kan ons, mensen, wel eens parten spelen. Misschien weet u het nog. Het was in de eerste dagen van juli soms niet te harden in de brandende zon. We zochten waar mogelijk de schaduw op, de airco’s maakten overuren en de drank viel niet aan te slepen. Ook vogels hadden in die dagen behoorlijk veel last van de hitte, zoals ook deze Spreeuw (Sturnus vulgaris), die met open bek als een hondje zat te hijgen. Op deze manier proberen vogels zichzelf enigszins af te koelen. In tegenstelling tot mensen kunnen ze niet transpireren.  Bij warmte hebben ze dan ook veel minder te lijden van vochtverlies. Daar staat weer tegenover dat ze bij warm weer hun lichaam niet door verdamping kunnen laten afkoelen. Vandaar dat hijgen. 

Blauwe reiger ~ vissend ~ 03-07-2015 Oelemars Losser foto Leo WijeringBlauwe reiger ~ vissend ~ 03-07-2015 Oelemars Losser foto Leo Wijering.
Een andere methode voor vogels om af te koelen is in het water te gaan staan. De afkoeling vindt dan namelijk indirect via de poten plaats. Nu zal dat bij deze Blauwe reiger (Ardea cinerea) wel niet helemaal opgaan, omdat reigers voor het spietsen van prooien veelal afhankelijk zijn van water.  Als je zo’n blauwe reiger in het water ziet doodstil ziet stilstaan, dan verbaas je je iedere keer weer hoeveel geduld ze kunnen opbrengen. En dan in een oogwenk slaan ze bliksemsnel toe met hun dolkvormige snavel. Dit actiemoment is op bijgaande foto mooi vastgelegd.  

IJsvogel 03-07-2015 Oelemars Losser foto Leo WijeringIJsvogel 03-07-2015 Oelemars Losser foto Leo Wijering
Reigers, aalscholvers en futen zijn echte viseters en zijn daartoe volledig uitgerust. Een IJsvogel (Alcedo atthis) is ook een viseter bij uitstek, maar houdt er een geheel andere vangmethode op na. Vanaf een uitkijkpost bemachtigen ze vis met een fraaie duik in het water. Daarbij komen  de rode “oliedruppels” op het netvlies goed van pas, omdat  die de glinstering van het water wegnemen.  Een gevangen visje wordt uit het water meegenomen; meestal terug naar de uitkijkpost. In tegenstelling tot voorgaande soort wordt de vis niet gespietst, maar tussen de beide snavelhelften vastgeklemd, zoals op de foto te zien. Wat zijn het toch prachtige vogels!  Ze zijn bijna exotisch te noemen. 

IJsvogel ~ man slaat vis tegen tak ~ 10-07-2015 Oelemars Losser ~ foto Wim WijeringIJsvogel ~ man slaat vis tegen tak ~ 10-07-2015 Oelemars Losser ~ foto Wim Wijering.
Voordat  een IJsvogel (Alcedo atthis) zijn prooi naar binnen werkt, slaat hij deze eerst meermaals tegen een tak. Zoals u zelf kunt zien kon deze actie juist op het “moment suprême” worden vastgelegd. Je ziet zelfs de druppels wegspatten. Deze hardhandige aanpak is nodig om de vis te kunnen doden of verdoven. De  stekels en vinnen gaan dan namelijk plat liggen. Vervolgens wordt de vis zodanig  gedraaid dat de kop van de vis als eerste in het keelgat van de ijsvogel verdwijnt. De vis wordt vervolgens in zijn geheel in- en doorgeslikt.  Als ze dat niet op deze manier zouden doen,  zou de stekelige rugvin wel eens in het keelgat kunnen blijven steken, met alle gevolgen van dien.  

Pontische meeuw ~ 2e jaars vogel met vervormde snavel ~ 02-07-2015 Oelemars Losser  foto Leo Wijering.Zilvermeeuw ~ juveniele vogel met vervormde snavel ~ 02-07-2015 Oelemars Losser foto Leo Wijering.
Begin juli streek er een middelgrote meeuw neer bij de Oelemars te Losser. Toen de vogel aanstalten maakte om te gaan badderen, werden er opnames gemaakt van dit overigens niet al te fraaie beest. Toen de vogel wat nauwkeuriger werd bekeken, viel het op dat de snavel bijzonder lang was. Er was overduidelijk bij deze meeuw sprake van snavelvergroeiing. Aanvankelijk werd er door enkele gerenommeerde vogelaars gedacht aan een juveniele Pontische Meeuw (Larus cachinnans),  die we in Nederland steeds vaker te zien krijgen. Nog niet zo lang geleden werd deze soort aangeduid als Kaspische geelpootmeeuw.  Verbeterde determinatiekennis bracht  de afgelopen jaren aan het licht dat deze soort lang niet zo zeldzaam is in ons land, als voorheen gedacht.  Deze meeuwensoort is het gemakkelijkst te herkennen aan de lange rechte snavel. In de onderhavige situatie was dat lastig te beoordelen. Toen een geraadpleegde meeuwenspecialist zich over de gemaakte foto’s boog, bleek het geen Pontische-, maar een juveniele Zilvermeeuw (Larus argentatus) te zijn. Waarvan akte.  

Zwarte specht ~ juveniele vrouw ~ 07-07-2015 omgeving Lochem  foto Fons WijeringZwarte specht ~ juveniele vrouw ~ 07-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
Zwarte spechten (Dryocopus martius) komen in ons land nog maar een eeuw voor. Ze zijn te vinden in de grotere naald- en beukenbossen, waar ze zich vooral de houtmieren goed laten smaken. Dat is namelijk hun lievelingsvoedsel. Daarnaast eten ze ook larven van allerlei soorten kevers. De zwarte specht is beslist geen algemene soort in ons land. Je ziet ‘m dan ook niet al te vaak. Bovendien  verschuilen ze zich graag achter stammen. Het is maar goed dat d’ie bijna zo groot is als een kraai en regelmatig roept, zodat we ‘m op die manier kunnen traceren. De vluchtroep klinkt als kruu-kruu-kruu-kruu en de zitroep als een klagend klièèèee... hetgeen wel wat op dat van een havik lijkt. De baltsroep lijkt daarentegen weer op het lachen van een groene specht.  Je moet het allemaal maar weten. De rode “kruin” en het enigszins bruinachtige verenkleed op de foto duiden op een jong vrouwtje.  

Kleine bonte specht ~ vrouw ~ 07-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.Kleine bonte specht ~ vrouw ~ 07-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
Op dezelfde dag kon in dezelfde omgeving ook het vrouwtje van de Kleine bonte specht (Dendrocopos minor) worden geportretteerd. Deze soort doet z’n naam alle eer aan. Het is een bont mini-spechtje; niet veel groter dan een mus. Mannetjes hebben een felrode kruin, wat bij het vrouwtje ontbreekt, zoals ook op de foto te zien. In tegenstelling tot de meeste spechten is het geen uitgesproken bosvogel. Z’n voorkeur gaat uit naar de wat nattere gebieden. Ze zijn echter ook te vinden in een omgeving met verspreid staande bomen, zoals boomgaarden en parken. Net zoals de zwarte specht, krijg je ‘m niet al te vaak binnen zichtbereik. Slechts zijn roep  / zang  - een valk- of draaihalsachtig 'kikiki' - wil hem nog wel eens verraden.  

Grote bonte specht ~ vrouw ~ 17-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.Grote bonte specht ~ vrouw ~ 17-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
Z’n grotere broer, in dit geval z’n grotere zus, kon eveneens worden vereeuwigd. We hebben het in dit geval over het vrouwtje van de Grote bonte specht  (Dendrocopos major), te herkennen aan het geheel zwarte achterhoofd.  Bij mannetjes is het achterhoofd rood van kleur.  Van deze op de rug gefotografeerde Grote bonte specht zijn de kenmerkende kleuren zwart, wit en rood (onderbuik) goed te onderscheiden. Voor de kenners onder u: De foto is gemaakt met een diafragma van f/6.3, een belichtingstijd van 1/500 sec en een ISO-snelheid van 320.

Middelste teunisbloem ~ bloeivorm in de regen ~ 14-07-2015  omgeving Lochem foto Fons Wijering.Middelste teunisbloem ~ bloeivorm in de regen ~ 14-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
De volgende foto is die van een “verregende” Middelste teunisbloem  (Oenothera biennis) tegen een donkere achtergrond. De bloeivorm komt hierdoor extra mooi tot zijn recht. Bij deze foto is gekozen voor een diafragma van f/7.1, een belichtingstijd van 1/800 sec en een ISO-snelheid van 100. Teunisbloemen zijn vernoemd naar de heilige Antonius.  Later is die naam verbasterd tot Teunis. De plant kan plaatselijk vrij algemeen voorkomen. Ze zijn verwant aan het misschien wat beter bekende wilgenroosje.

Kleine vuurvlinder 21-07-2015 omgeving Oelemars Losser foto Laurents ten Voorde.Kleine vuurvlinder 21-07-2015 omgeving Oelemars Losser foto Laurents ten Voorde.
Een stuk algemener dan de Koninginnenpage is de Kleine vuurvlinder (Lycaena phlaes), die in het gehele land voorkomt, zij het in niet al te grote aantallen. Er worden 3 generaties onderscheiden. De eerste vliegt van half mei tot half juni, de tweede van juli tot begin september en de derde generatie vliegt in september en oktober. De 2e generatie is het meest productief, zodat je in die periode veel meer kans hebt om deze kleine vlindersoort tegen het lijf te lopen. De kleine vuurvlinder houdt zich vooral op in schrale vegetaties met veel bloemen, in dit geval boerenwormkruid. De rupsen leven hoofdzakelijk van de bladeren van zuring (met name schapenzuring).  Deze fraaie opname kon met tegenlicht worden gemaakt, wederom tegen een donkere achtergrond. 

Rups St Jacobsvlinder 19-07-2015 Budel Dorplein  foto Wim Wijering.Rups St Jacobsvlinder 19-07-2015 Budel Dorplein foto Wim Wijering.
Niet alleen vlinders kunnen er qua uiterlijk opvallend uitzien; ook diverse rupsen zijn in die categorie in te delen. Wat te denken van de rups van deze Sint-Jacobsvlinder (Tyria jacobaeae) uit de familie van de beervlinders. De rups van deze dagactieve nachtvlinder is, zoals op de foto te zien, geel-zwart gestreept. Door sommige voetbalsupporters wordt deze rups zelfs aangeduid als Vitesse-fan!? De vlinder zelf is zwart -rood gekleurd. Beide kleurencombinaties betekenen in de natuur; ik ben giftig, dus blijf van me af. De opvallende “zebrarupsen” kun je overdag open en bloot aantreffen op de waardplant; meestal jacobskruiskruid.  Als het er erg veel zijn, laten ze slechts een kale stengel over. De giftige bestanddelen van het jacobskruiskruid maken de rups inderdaad oneetbaar.  De rupsen zelf hebben overigens geen last van het gif. 

Koninginnenpage 18-07-015 IJzeren Man Weert IV foto Wim Wijering.Koninginnenpage 18-07-015 IJzeren Man Weert IV foto Wim Wijering.
Nu we het toch over bloeiende planten hebben, is een overstap naar vlinders snel gemaakt. In de planten- en stenentuin van het natuur- en milieucentrum “de IJzeren Man”, te Weert kon deze fraaie Koninginnenpage (Papilio machaon) op een vlinderstruik worden geportretteerd.  Het viel op dat deze grote vlindersoort voortdurend achterna werd gezeten door een hoornaar. En plots had deze laatste de prachtige vlinder te pakken. Binnen enkele seconden werden de vleugels afgebeten, die vervolgens als dorre  bladeren naar beneden vielen. Vervolgens werd het lijfje van de onfortuinlijke koninginnenpage  in een oogwenk geconsumeerd.  Dat uitgerekend deze vrij zeldzame vlindersoort er aan moest geloven, is natuurlijk doodzonde, maar wat doe je eraan. Toen naderhand de vleugels met het verhaal erbij bij het educatiecentrum werd  afgeleverd, was de reactie:  “Gelukkig hebt u de foto’s nog”. En dat is ook weer waar. Lange tijd bleef daarna nog wel in mijn hoofd het bekende liedje van Robert Long en Simone Kleinsma - “ Vanmorgen vloog  ze nog” - nadreunen.  

Gehakkelde aurelia ~ zijaanzicht ~ 26-07-2015 ~ Losser ~ foto Leo Wijering.Gehakkelde aurelia ~ zijaanzicht ~ 26-07-2015 ~ Losser ~ foto Leo Wijering.
De Gehakkelde aurelia (Polygonia c-album) is een betrekkelijke nieuwkomer in ons land. Ruim 50 jaar geleden heeft deze aureliasoort vanuit het zuiden heel Nederland pas veroverd. Van deze vlindersoort is een zijaanzichtfoto (opnieuw met tegenlicht) gemaakt, waarbij eigenlijk de witte letter C zichtbaar had moeten zijn. Hieraan heeft de soort namelijk een deel van de Latijnse naam te danken. Uitgerekend bij de afgebeelde gehakkelde aurelia ontbreekt deze witte letter. Als je goed kijkt is er alleen een witte punt zichtbaar. Gehakkelde aurelia’s overwinteren als vlinder in schuren, tussen dichte vegetatie of tussen wortels van bomen. 

Boomblauwtje 22-07-2015 omgeving Lochem foto  Fons Wijering.Boomblauwtje 22-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
De volgende vlindersoort, die in juli kon worden vereeuwigd, is dit Boomblauwtje (Celastrina argiolus). Zoals op de foto te zien, is de onderkant van de vleugels zilvergrijs met kleine zwarte stippen. Geen van de in Nederland voorkomende blauwtjes heeft deze vleugeltekening. Als je goed kijkt kun je bovendien zien dat de buitenranden van de bovenvleugels zwart zijn. Ook deze soort komt verspreid in het hele land voor. Het boomblauwtje leeft zowel in bosstruwelen, tuinen als parken.  Als je een blauwtje in de tuin bij klimop of hulst ziet fladderen, dan heb je gegarandeerd met een boomblauwtje te maken. 

Rups Groot avondrood 19-07-2015 Budel Dorplein  foto Wim Wijering.Rups Groot avondrood 19-07-2015 Budel Dorplein foto Wim Wijering.
Qua formaat en qua uiterlijk behoort de Olifantsrups beslist ook tot de hiervoor genoemde categorie. Uit deze rups groeit uiteindelijk een fraaie nachtvlinder, genaamd: Groot avondrood (Deilephila elpenor). Een opname van deze fraaie pijlstaartsoort  was nog te zien in de vorige kalendersessie.  De afgebeelde rups mag gevoeglijk gigantisch worden genoemd; ongeveer het formaat van een middelvinger. De kleur en tekening van deze rups met een heuse slurf kan behoorlijk variëren; van zachtgroen, tot grijsgroen, maar vaak bruinachtig met grote nepogen, wat er best angstaanjagend uit kan zien. Veel vogels laten ‘m hierdoor dan ook “links liggen”.  Het afgebeelde exemplaar was, zoals u zelf kunt constateren, niet uitgerust met van die grote ogen. 


Doodshoofdzweefvlieg ~ vrouw ~ 21-07-2015  omgeving Oelermars Losser foto Laurents ten Voorde.Doodshoofdzweefvlieg ~ vrouw ~ 21-07-2015 omgeving Oelermars Losser foto Laurents ten Voorde.
De mannetjes van de meeste zweefvliegen zijn gemakkelijk van de vrouwtjes te onderscheiden. Let maar eens op de ogen. De ogen van de vrouwtjes staan namelijk los van elkaar; die van de mannetjes tegen elkaar. Bij deze Doodshoofdzweefvlieg (Myathropa florea) is duidelijk te zien dat het om een vrouwtje gaat. Met een beetje fantasie zou je een doodshoofd kunnen herkennen op het borststuk van deze zweefvlieg, die vooral in een vochtige omgeving kan worden gevonden.  Ze kunnen behoorlijk talrijk zijn in ons land.  Doodshoofdzweefvliegen lijken door hun kleurtekening wel wat op wespen en willen daar - ter zelfbescherming - ook graag voor doorgaan. Dat noemen ze met een mooi woord mimicry. Zweefvliegen zijn van wespen te onderscheiden door hun typische zwevende manier van vliegen. Bovendien steken ze niet. 


Gevlekte akkerslak 24-07-2015 Nijstad Weerselo ~ foto Wim Wijering.Gevlekte akkerslak 24-07-2015 Nijstad Weerselo ~ foto Wim Wijering.
De Gevlekte akkerslak (Deroceras reticulatum) kent vele verschijningsvormen.  Dat kan bruin zijn, tot bijna geheel zwart. De meeste exemplaren zijn evenwel lichtbruin tot witgeel. Vanwege z’n  grote vraatzucht moet je niet al te blij zijn met deze naaktslak in je tuin. Dit is namelijk de naaktslak die men het vaakst in sla en kool aantreft. Doordat deze soort ook uitwerpselen van dieren opeet, kan hij een overbrenger zijn van verschillende virussen, bacteriën of eitjes van parasieten. Dat laat onverlet dat dit weekdier er zeker niet onooglijk uit ziet en als welkome voedselbron voor egels en vogels dient. 


Eekhoorn ~ drinkend ~ 11-07-2015 omgeving Lochem foto Leo Wijering.Eekhoorn ~ drinkend ~ 11-07-2015 omgeving Lochem foto Leo Wijering.
Een foto van een drinkende Eekhoorn ( Sciurus vulgaris) zal ongetwijfeld bij menigeen meer bonuspunten opleveren vanwege zijn aaibare uiterlijk. Aan dat aaien kun je maar beter niet beginnen, want bijten kunnen ze behoorlijk. Eekhoorns moeten af en toe ook water drinken. Het vocht dat ze uit hun voedsel halen is namelijk absoluut niet voldoende. Zoals op de foto te zien, gedragen ze zich bij het lessen van de dorst nogal schuw. Ze voelen zich dan ook in de bomen een stuk relaxter dan op de grond.  De naam eekhoorn is eigenlijk niet zo goed gekozen. Eek staat namelijk voor eik en laat dat nu net de boomvrucht zijn wat ze eigenlijk niet zo graag eten. Het Duitse woord “Eichhörnchen” is om dezelfde reden dus evenmin goed gekozen. 

Matkop 11-07-2015 omgeving Lochem foto Leo Wijering.Matkop 11-07-2015 omgeving Lochem foto Leo Wijering.
We zijn begonnen met vogelopnames en sluiten hier ook mee af. De resterende 8 foto’s zijn dan ook gereserveerd voor onze gevleugelde vrienden. Als je het geluid er niet bij hoort is de determinatie van een Matkop (Poecile Montanus) beslist lastig. Qua uiterlijk lijkt deze mezensoort namelijk  sterk op de glanskop.  Daar zit ‘m meteen al het eerste verschil. De koptekening van de matkop is dofzwart en die van een glanskop glanzend zwart. Bij jonge vogels is dat verschil evenwel niet te zien. Bij de afgebeelde vogel is de koptekening dofzwart en het lijkt geen juveniele vogel. Bovendien loopt  bij dit exemplaar het wit van de oorstreek tamelijk lang door en lijkt ook de zwarte kinvlek groter dan bij een glanskop. In tegenstelling tot de glanskop is de matkop vrijwel nooit op een voedertafel aan te treffen.  

Winterkoning ~ juveniele vogel ~ 24-07-2015   omgeving Lochem   foto Fons Wijering.Winterkoning ~ juveniele vogel ~ 24-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
Na de beide goudhaantjes staat de Winterkoning (Troglodytes troglodytes) als het 3e kleinste vogeltje van ons land te boek en gelijktijdig ook als één van de luidruchtigste. De melodieuze  zang van het “Klein Jantje”, zoals deze bij ons wordt genoemd, kun je vrijwel overal horen, althans daar waar begroeiing aanwezig is. Strenge en sneeuwrijke winters zijn aan dit kleine vogeltje met zijn leuke opgewipte staart, niet besteed. In dergelijke periodes kunnen er forse verliezen optreden. Op de foto is een jonkie afgebeeld in de karakteristieke winterkoninghouding. 

Oeverloper  ~ juveniele vogel ~ 21-07-2015 Oelemars Losser  foto Laurents ten Voorde.Oeverloper ~ juveniele vogel ~ 21-07-2015 Oelemars Losser foto Laurents ten Voorde.
In tegenstelling tot de winterkoning doet de Oeverloper (Actitis hypoleucos) zijn naam alle eer aan. Hij struint er wat af langs de waterkant. Het water inlopen doet deze steltloper maar heel sporadisch, alhoewel je aan de bemodderde poten kunt zien dat hij / zij het leventje in de blubber wel gewend is. Oeverlopers zijn doorgaans goed herkenbaar aan de lichte schouderinham. De “krul” in deze schouderinham, samen met de lange staartpennen en de verenstructuur op de rug, maken dat dit een juveniele vogel betreft. Het beestje werd “in draf “ gefotografeerd.  

Brandgans ~ in de vlucht ~ 21-07-2015 Oelemars Losser  foto Wim Wijering.Brandgans ~ in de vlucht ~ 21-07-2015 Oelemars Losser foto Wim Wijering.
Als je 20 / 30 jaar geleden gezegd zou hebben dat we in de zomer in onze regio allerlei soorten ganzen zouden kunnen spotten,  dan zou men je in vogel minnend Twente voor gek hebben versleten. Medio juli 2015 echter zaten er alleen al op de Oelemars te Losser vele honderden ganzen. Het waren vooral grauwe ganzen, Nijlganzen, maar ook 10-tallen brandganzen en een enkele kol- en soepgans. Vooral de aanwezigheid van zoveel Brandganzen (Branta leucopsis) is opvallend te noemen. Als je in het recente verleden deze van origine uit Nova Zembla stammende ganzen (en dan met name in het winterseizoen) wilde zien,  ging je naar de Waddeneilanden, de Dollard, West Friesland of de overige kustgebieden. Nu kun je ze zelfs in Twente al op verschillende plaatsen broedend tegenkomen. In de vlucht zijn het fascinerende vogels. 

Gaai ~ badend ~ 24-07-2015 omgeving Lochem  foto Fons Wijering.Gaai ~ badend ~ 24-07-2015 omgeving Lochem foto Fons Wijering.
In het bekende TV- programma “de Baardmannetjes” heeft de bekende vogelkenner Nico de Haan het nog altijd over de Vlaamse gaai. Wat dat betreft is Nico niet helemaal met z’n tijd meegegaan, want al vele jaren geleden hebben andere ornithologen besloten om de toevoeging “Vlaamse” weg te laten. Dit zal te maken hebben met het feit dat de Gaai (Garrulus glandarius) niet zijn oorsprong heeft in het Vlaamse land, al deed tot voor kort zijn naam dat wel vermoeden. In de volksmond wordt deze herrieschopper in het bos door velen echter nog steeds als Vlaamse gaai versleten. Op de foto ziet u trouwens een badende gaai.  

Zwarte kraai ~ voert jong ~ 21-07-2015 Oelemars Losser foto Laurents ten Voorde.Zwarte kraai ~ voert jong ~ 21-07-2015 Oelemars Losser foto Laurents ten Voorde.
Dat kraaien slim zijn is in vogelkringen wel bekend, maar dat kraaien thuis horen in het rijtje van meest intelligente dieren op aarde, hebt u wellicht nimmer geweten. Wetenschappers hebben onlangs aangetoond dat deze vogels in staat zijn om eenvoudige rekensommen op te lossen. Tot aan heden heeft men steeds gedacht dat alleen mensen en apen hiertoe in staat waren. Kraaien kunnen zelfs gezichten en stemmen onthouden.  Ze kunnen, net als olifanten, zowaar een wrok houden jegens iemand die hen slecht heeft behandeld. Onwillekeurig denk je daarbij aan de door Alfred Hitchcock indertijd geregisseerde thriller/horrorfilm “The birds”.  Dit alles zal het imago van de kraai wel niet opkrikken, maar wellicht beziet u ‘m toch eens met andere ogen. Afgebeeld is overigens een Zwarte kraai (Corvus corone) met een bedelend jong.  

Kievit ~ juveniele vogel vleugels strekkend ~ 16-07-2015 Oelemars Losser  foto Wim Wijering.Kievit ~ juveniele vogel vleugels strekkend ~ 16-07-2015 Oelemars Losser foto Wim Wijering.
Als geen ander weten we dat het de weidevogels - ondanks allerlei inspanningen van vrijwilligers - de laatste decennia meer dan slecht vergaat. Dat zelfs de meest algemene weidevogel, de Kievit (Vanellus vanellus) het steeds lastiger krijgt om te kunnen overleven in de steeds minder geschikte agrarische gebieden, heeft niemand indertijd kunnen bevroeden. Met lede ogen moeten we dan ook aanzien dat ook deze soort al tijden niet meer in staat is om jaarlijks voldoende  jongen vliegvlug te laten worden. Ter illustratie: Bij de Oelemars te Losser zat recentelijk een koppel van circa 70 kieviten. Zegge en schrijve zaten hiertussen slechts 2 juveniele kieviten! Eén hiervan kon worden geportretteerd toen deze zijn vleugels “optrok”.  

Wespendief ~ man ~ 16-07-2015 gemeente Tubbergen foto Johan Drop.Wespendief ~ man ~ 16-07-2015 gemeente Tubbergen foto Johan Drop.
Om niet in mineur te hoeven afsluiten, laten we u tot slot dit prachtige mannetje Wespendief  (Pernis apivorus) zien, die voor het 4e jaar achtereen jongen heeft groot gebracht in een ruim 25 meter hoge lariks binnen onze Verenigingsgrenzen.  Door heel veel geduld uit te oefenen, konden er dit jaar meerdere mooie opnames in de vlucht worden gemaakt van deze mysterieuze zomervogel.  Meerdere opnames in de vlucht krijgt u binnenkort te zien in de rubriek “Recente foto’s”. In ons land is de wespendief een schaarse broedvogel. De aantallen nemen bovendien gestaag af. Ze zijn elk jaar  niet veel meer dan vier maanden te zien in ons land. Een aanzienlijk deel van de aanwezige vogels komt helaas niet tot broeden.  De rest van het jaar leven ze in Afrika.  

Auteur: Wim Wijering
 
Foto's: Leo, Fons en Wim Wijering, Laurents ten Voorde en Johan Drop

Copyright © 2014 Natuur en Vogelwerkgroep "De Grutto" | Sitemap | Colofon | ​Contact​