natuurkalender juli 2015
Qua weer zit een zeer wisselvallige maand er op. We begonnen met uitzonderlijk warme dagen in de eerste week van juli en eindigden aan het eind van de maand met zware en langdurige regenbuien. We kregen zelfs te maken met een heuse zomerstorm. Nochtans hadden we over de geboden mogelijkheden op fotografiegebied in deze zomermaand geenszins te klagen. Het is ons dan ook wederom gelukt om een groot aantal mooie en bijzondere natuuropnames te maken. Een deel hiervan wordt met toelichting gepresenteerd in deze natuurkalender. De restant foto’s (zeker niet de minste) treft u binnenkort aan in de nieuwe rubriek “Recente foto’s”. In deze julimaand hebben we weer een aantal bijzondere vogels voor u weten te “kieken”, zoals: zwarte- en kleine bonte specht, matkop, oeverloper, ijsvogel (2 x) en wespendief. Andere vogelsoorten, die hun bijdrage leverden aan deze maandsessie zijn: blauwe reiger, brandgans, zilvermeeuw, kievit, gaai, grote bonte specht, winterkoning, spreeuw en zwarte kraai. Ook de vlinders kregen deze keer weer eens de nodige aandacht. In deze maandsessie laten we u opnames zien van: koninginnenpage, boomblauwtje, gehakkelde aurelia, kleine vuurvlinder en de rupsen van groot avondrood en St. Jansvlinder. De bloeivorm van een middelste teunisbloem, een drinkende eekhoorn, een doodshoofdzweefvlieg en een gevlekte akkerslak completeren onze keuze voor deze maand. Veel kijk- en leesplezier toegewenst.
Begin juli streek er een middelgrote meeuw neer bij de Oelemars te Losser. Toen de vogel aanstalten maakte om te gaan badderen, werden er opnames gemaakt van dit overigens niet al te fraaie beest. Toen de vogel wat nauwkeuriger werd bekeken, viel het op dat de snavel bijzonder lang was. Er was overduidelijk bij deze meeuw sprake van snavelvergroeiing. Aanvankelijk werd er door enkele gerenommeerde vogelaars gedacht aan een juveniele Pontische Meeuw (Larus cachinnans), die we in Nederland steeds vaker te zien krijgen. Nog niet zo lang geleden werd deze soort aangeduid als Kaspische geelpootmeeuw. Verbeterde determinatiekennis bracht de afgelopen jaren aan het licht dat deze soort lang niet zo zeldzaam is in ons land, als voorheen gedacht. Deze meeuwensoort is het gemakkelijkst te herkennen aan de lange rechte snavel. In de onderhavige situatie was dat lastig te beoordelen. Toen een geraadpleegde meeuwenspecialist zich over de gemaakte foto’s boog, bleek het geen Pontische-, maar een juveniele Zilvermeeuw (Larus argentatus) te zijn. Waarvan akte.
Zwarte spechten (Dryocopus martius) komen in ons land nog maar een eeuw voor. Ze zijn te vinden in de grotere naald- en beukenbossen, waar ze zich vooral de houtmieren goed laten smaken. Dat is namelijk hun lievelingsvoedsel. Daarnaast eten ze ook larven van allerlei soorten kevers. De zwarte specht is beslist geen algemene soort in ons land. Je ziet ‘m dan ook niet al te vaak. Bovendien verschuilen ze zich graag achter stammen. Het is maar goed dat d’ie bijna zo groot is als een kraai en regelmatig roept, zodat we ‘m op die manier kunnen traceren. De vluchtroep klinkt als kruu-kruu-kruu-kruu en de zitroep als een klagend klièèèee... hetgeen wel wat op dat van een havik lijkt. De baltsroep lijkt daarentegen weer op het lachen van een groene specht. Je moet het allemaal maar weten. De rode “kruin” en het enigszins bruinachtige verenkleed op de foto duiden op een jong vrouwtje.
Qua formaat en qua uiterlijk behoort de Olifantsrups beslist ook tot de hiervoor genoemde categorie. Uit deze rups groeit uiteindelijk een fraaie nachtvlinder, genaamd: Groot avondrood (Deilephila elpenor). Een opname van deze fraaie pijlstaartsoort was nog te zien in de vorige kalendersessie. De afgebeelde rups mag gevoeglijk gigantisch worden genoemd; ongeveer het formaat van een middelvinger. De kleur en tekening van deze rups met een heuse slurf kan behoorlijk variëren; van zachtgroen, tot grijsgroen, maar vaak bruinachtig met grote nepogen, wat er best angstaanjagend uit kan zien. Veel vogels laten ‘m hierdoor dan ook “links liggen”. Het afgebeelde exemplaar was, zoals u zelf kunt constateren, niet uitgerust met van die grote ogen.
Als je 20 / 30 jaar geleden gezegd zou hebben dat we in de zomer in onze regio allerlei soorten ganzen zouden kunnen spotten, dan zou men je in vogel minnend Twente voor gek hebben versleten. Medio juli 2015 echter zaten er alleen al op de Oelemars te Losser vele honderden ganzen. Het waren vooral grauwe ganzen, Nijlganzen, maar ook 10-tallen brandganzen en een enkele kol- en soepgans. Vooral de aanwezigheid van zoveel Brandganzen (Branta leucopsis) is opvallend te noemen. Als je in het recente verleden deze van origine uit Nova Zembla stammende ganzen (en dan met name in het winterseizoen) wilde zien, ging je naar de Waddeneilanden, de Dollard, West Friesland of de overige kustgebieden. Nu kun je ze zelfs in Twente al op verschillende plaatsen broedend tegenkomen. In de vlucht zijn het fascinerende vogels.
In het bekende TV- programma “de Baardmannetjes” heeft de bekende vogelkenner Nico de Haan het nog altijd over de Vlaamse gaai. Wat dat betreft is Nico niet helemaal met z’n tijd meegegaan, want al vele jaren geleden hebben andere ornithologen besloten om de toevoeging “Vlaamse” weg te laten. Dit zal te maken hebben met het feit dat de Gaai (Garrulus glandarius) niet zijn oorsprong heeft in het Vlaamse land, al deed tot voor kort zijn naam dat wel vermoeden. In de volksmond wordt deze herrieschopper in het bos door velen echter nog steeds als Vlaamse gaai versleten. Op de foto ziet u trouwens een badende gaai.
|
Dat kraaien slim zijn is in vogelkringen wel bekend, maar dat kraaien thuis horen in het rijtje van meest intelligente dieren op aarde, hebt u wellicht nimmer geweten. Wetenschappers hebben onlangs aangetoond dat deze vogels in staat zijn om eenvoudige rekensommen op te lossen. Tot aan heden heeft men steeds gedacht dat alleen mensen en apen hiertoe in staat waren. Kraaien kunnen zelfs gezichten en stemmen onthouden. Ze kunnen, net als olifanten, zowaar een wrok houden jegens iemand die hen slecht heeft behandeld. Onwillekeurig denk je daarbij aan de door Alfred Hitchcock indertijd geregisseerde thriller/horrorfilm “The birds”. Dit alles zal het imago van de kraai wel niet opkrikken, maar wellicht beziet u ‘m toch eens met andere ogen. Afgebeeld is overigens een Zwarte kraai (Corvus corone) met een bedelend jong.
|
Auteur: Wim Wijering
Foto's: Leo, Fons en Wim Wijering, Laurents ten Voorde en Johan Drop
Foto's: Leo, Fons en Wim Wijering, Laurents ten Voorde en Johan Drop