Excursie schiermonnikoog 2019

Vrijdag 11-10-2019

​Op tijd uit de veren om dit weekend, inmiddels voor mij de 29e keer, naar Schiermonnikoog af te reizen voor een natuurexcursie. Voor de 17 deelnemers, waaronder één dame, zagen de weersvooruitzichten met veel regen en harde wind, er niet veelbelovend uit. Zeker ook voor de fotograven onder ons waren de uitzichten slecht. De temperatuur daarentegen zou met 14 graden nog wel meevallen. Duidelijk was te zien dat er in het noorden van het land veel meer regen was gevallen dan “bij ons”. De weilanden bij Lauwersoog stonden zelfs onder water, iets wat we hier nog niet eerder hadden gezien. Eenmaal op de boot waren er deze keer geen gegadigden voor een plekje op het dek; bewolking en de regen waren hiervoor niet uitnodigend. Benedendeks lieten we ons de koffie en broodjes goed smaken waarbij de verhalen niet van de lucht waren. 

Na de overtocht snel een fiets gehuurd foto Johan Drop

De boodschappenploeg bezig met het inslaan van de boodschappen foto Johan Drop

Na de overtocht van 45 minuten snel een fiets gehuurd en dan op weg naar ons verblijf op De Kooiplaats bij de familie Talsma. Inmiddels was het nagenoeg droog geworden. We waren ingekwartierd in de “Oude Stal”. Door de boodschappenploeg werden de boodschappen besteld, die even later keurig werden bezorgd. Tegen 14.00 uur vertrokken we voor een eerste rondje op het eiland. Het was nog steeds 14 graden, maar het was wel gestopt met zacht waaien; inmiddels was het windkracht 6-7 en de jongens met een elektrische fiets maar lachen. 

Het was nog een hele uitdaging om in de striemende regen de vele eenden op naam brengen foto Hermie Engelbertink

Veel eenden hadden zich verzameld in de veerhaven foto Johan Drop

Door uitgevoerde snoeiwerkzaamheden goed zicht op de Westerplas foto Johan Drop

De veerhaven werd als eerste met een bezoek vereerd. In striemende regen en gehuld in regenkleding was het nog een hele uitdaging om de vele eendensoorten die zich hier had verzameld op naam te brengen. Vervolgens werd een stukje verder gefietst naar de Westerplas. Door de hier uitgevoerde snoeiwerkzaamheden was het zicht op de plas prima. Ook hier weer veel eenden maar opvallend was de afwezigheid van de kleine zilverreigers. Na een traditioneel bezoek aan de Schiermonnikoogse visboer ging de tocht verder over het eiland. Het bos werd aangedaan, waarbij op sommige plekken even werd gestopt om vogelgeluiden op te vangen en op naam te brengen. Na een best wel geweldige dag werd de soortenteller stopgezet op 73 soorten. Helemaal niet slecht voor een dag met regen en wind. Opvallend was het enorme aantal brandganzen. Ook hebben we veel hazen gezien.

Er werden weinig fazanten gezien foto Johan Drop

Konijnen werden evenals fazanten weinig gezien. Om 20.00 uur was er afgesproken om te gaan eten bij hotel Van der Werff.  Na een heel gezellige en bovenal smakelijke maaltijd werd om ongeveer 22.00 de fiets weer geparkeerd bij de “Oude Stal”. Onder het genot van een drankje werd er nog gezellig nagepraat, en alvast de plannen gemaakt voor de volgende dag.

Zaterdag 12 -10-2019

​Deze morgen zijn de meesten van ons ondanks een korte nachtrust weer vroeg uit de veren. Na een stevig ontbijt met gebakken eieren en spek en met een lunchpakket op zak vertrekt rond acht uur een grote groep deelnemers richting wadkant. De weersomstandigheden zijn wederom niet geweldig maar het is in ieder geval zo goed als droog. Op een stuk bouwland zien we een grote groep goudplevieren, kieviten en brandganzen.

Op de basaltstenen vliegen tapuiten met ons mee foto Johan Drop

Bij de veerdam zagen we een grote groep scholeksters foto Johan Drop

Een enkele steenloper deed zich te goed aan een aangespoelde krab foto Johan Drop

We gaan richting veerdam en op de basaltkeien van de dijkrand vliegen tapuiten met ons mee. Aangekomen bij de veerdam zagen we een grote groep scholeksters, een enkele Rosse grutto, bergeend en brandgans in het al snel wassende water staan. Door het opkomende tij en de harde wind was het wad echter al geheel overspoeld waardoor de kleinere steltlopers hun toevlucht elders hadden gezocht op de hoogwatervluchtplaatsen. Wel zien we grote aantallen steenlopers op de aanlegsteigers en de basaltkeien en op aanmeerpalen in de haven rustende aalscholvers. Een enkele steenloper deed zich te goed aan een aangespoelde krab. Vervolgens werd via de Herdershut koers gezet richting de kobbeduinen.

Onderweg grote groepen overvliegende brandganzen foto Johan Drop

Doortrek van goudhaan in de Kobbeduinen foto Johan Drop

Onderweg passeerden grote groepen overvliegende grauwe- rot- en brandganzen. Vanuit het uitkijkpunt op de kobbeduinen zien we roodborsttapuit, watersnip en verschillende groepen overvliegende sijzen. Toch maakte het gebied een enigszins verlaten indruk door de afwezigheid van enige doortrek van lijsterachtigen als koperwiek en kramsvogel. Met een mooi overvliegende havik vrouw, lepelaar en grote zilverreiger en doortrek van veldleeuwerik en goudhaan was de vogelkoek al snel op. Enige opwinding was een mogelijke slechtvalk op zeer grote afstand. Jan wilde zekerheid en baande zich een weg door het gebied maar kon er uiteindelijk niet meer dan een “gewone” buizerd van maken. Hierna fietsten we in een lint door de duinen richting strandpaviljoen De Marlijn.

In de golven op de Noordverschillende meerdere zwarte zee-eenden foto Johan Drop

Dribbelde drieteenstrandloper op het strand foto Johan Drop

Daar aangekomen trakteerden we eerst onszelf op koffie met appelgebak om daarna met frisse moed de Noordzee en het strand af te speuren vanaf de vloedlijn. Een klein groepje deelnemers waren ons al voorgegaan en wisten al roodkeelduiker, verschillende zwarte zee-eenden en een middelste zaagbek te melden. Ook dribbelden er groepjes drieteenstrandlopers op het strand en langs de vloedlijn. Hier zagen we ook de eerste groepjes koperwieken en diverse zanglijsters. Via het bospad ging het vervolgens verder naar de Noorder Vuurtoren.

Onze groep gezien vanuit het topje van de vuurtoren foto Janine Bos

Doortrekkende groep spreeuwen foto Johan Drop

Spreeuwen in het duinstruweel foto Johan Drop

Hier kwamen we in gesprek met een bestuurslid van de Nederlandse Vuurtorenvereniging die een foto met ons deelde van onze groep gezien vanuit het topje van de vuurtoren. Hier was het ook, waar we eindelijk onze eerste slechtvalk ontdekten. Aan de zeekant lagen rustende zwarte zee-eenden, langs de kustlijn vele eidereenden en in het duinstruweel een grote groep spreeuwen, putters en doortrek van koperwieken. Velen gaan hierna fietsend richting de visboer, voor velen onder ons een vaste waarde op Schiermonnikoog.

In de duinen achter het Vredenhof wordt nog een beflijster gespot foto Johan Drop

Fuut op de Westerplas foto Johan Drop

Via de Westerplas met eenden en futen en waar de waterral zich goed liet horen, ging het naar de jachthaven met enkele Rosse grutto’s. Vervolgens  fietsten we langs de wadkant terug naar de Kooiplaats. Onderweg worden we weer begeleid door enkele tapuiten en graspiepers en er wordt zowaar nog een wegvliegende sneeuwgors gespot.  ’s Avonds gaat een groot deel van de groep weer naar Van der Werff voor het diner. Later op de avond verzorgt Jan nog een mooie presentatie over zijn fascinerende reis naar Afrika.

Zondag 13 -10-2019 
De laatste dag van ons weekend Schiermonnikoog. Het was gelukkig droog met minder wind, maar wel wat heiig. Deze dag laat zich kenmerken doordat de deelnemers in kleine groepen of individueel op pad gaan om hun wensen nog in te vullen. De een gaat ervoor om nog een mooi plaatje te schieten met de camera en anderen om nog een nieuwe soort te spotten. Onze fietstocht gaat richting Kobbeduinen om dan af te buigen door het bos naar de begraafplaats de Vredenhof. In de duinen wordt nog een beflijster gespot. Onderweg in het bos zien we de eerste gaai en grote bonte specht en verder groepjes sijzen en goudhaantjes.

De op de ringbaan gevangen zeldzame Mirtezanger foto Linus van der Plas

De inmiddels weer vrijgelaten Mirtezanger bij het Vredenhof foto Bram Roobol

Bij de Vredenhof aangekomen was het een drukte van je welste van vogellaars. Vrijdag was er een zeer zeldzame vogel gevangen in de mistnetten van het ringstation. Het was een Noord-Amerikaanse soort, de mirtezanger, nog maar één keer eerder in Nederland waargenomen. Deze vogel was bij de Vredenhof weer vrijgelaten. Vogelspotters uit heel Nederland kwamen met de eerste boot of watertaxi’s om deze soort te spotten en deze op hun soortenlijst bij te kunnen schrijven. Het was een mooi schouwspel om te aanschouwen wanneer de vogel werd gespot hoe de hele meute zich in beweging zette om het vogeltje te kunnen zien. Ook wij hebben een schim van het vogeltje kunnen opgvangen.

Bij het Vredenhof ook prachtige paddenstoelen zoals grote parasolzwam foto Jan Grootelaar

Op het wad foeragerende rosse grutto foto Johan Drop

Kanoeten aan de wadkant foto Johan Drop

Op de plek waar de vogel zich ophield stonden ook prachtige paddenstoelen zoals grote parasolzwam, vlekplaat, kluifzwam en de vliegenzwam. We vervolgden onze weg door de polder naar het wad. In de polder veel brandganzen en goudplevieren. Op het wad zien we de gebruikelijke wadvogels als scholekster, wulp, Rosse grutto, bergeend, eidereend en kanoetstrandloper. We fietsen verder over de dijk richting Kooiplas. Op het eind van de dijk in de bosjes rond het onderzoekcentrum zien we enkele zwartkoppen, goudhaantjes en een bladkoning.  Toch een mooie afsluiting van een lang weekend Schiermonnikoog. In totaal hebben we 97 soorten vogels gespot.

Auteurs: Jan Grootelaar, Jan Nijmeijer en Johan Drop.