Excursie schiermonnikoog 2018

Vrijdag 12 oktober
​
Na een jaar een uitstapje te hebben gemaakt naar Terschelling, is dit jaar voor wat betreft onze weekendexcursie weer gekozen voor het vertrouwde Schiermonnikoog. Als de weersvoorspellingen kloppen, belooft het bijzonder mooi weer te worden. Voor de zonaanbidders een mooie bijkomstigheid, maar dat zou kunnen betekenen dat de vogeltrek niet spectaculair zal zijn.

De veerboot naar Schiermonnikoog is klaar voor vertrek foto Wim Wijering

Rond half 10 vertrekken we met 19 Schiergangers met de boot vanuit de haven van Lauwersoog richting Schiermonnikoog. Daar aangekomen haalt Rutger, de zoon van Theun Talsma, de bagage op en brengt deze naar onze verblijfslocatie; de Kooiplaats. In eerste instantie zouden we onze intrek nemen in het Kalverhok; maar het mag deze keer ook Le Tréport worden. Deze luxere accommodatie met veel meer slaapplaatsen is dit weekend vrij. De keuze is dus snel gemaakt. We mogen echter nog niet direct onze intrek nemen, omdat de schoonmaak nog niet heeft plaatsgevonden. Maar dat is vanwege het mooie weer voor ons geen probleem. Al snel worden boodschappen gehaald en daarna wordt het eiland verkend tijdens de eerste oriëntatietocht. Op de Westerplas zit warempel een grauwe franjepoot; voor ieder van ons geen alledaagse waarneming. Kort daarvoor is er net buiten het dorp ook al een sneeuwgors tussen enkele kieviten gespot. Dat begint meer dan goed.

Op de Westerplas warempel een grauwe franjepoot foto Wim Wijering

Natuurlijk wordt tussentijds het “warme visje” niet vergeten. Het is tevens een goed moment om de gehele club weer bij elkaar te krijgen. Zoals verwacht is het gezelschap gewoontegetrouw weer over het gehele eiland uitgezwermd. Een aantal van ons heeft bij de jachthaven inmiddels een aantal Krombekstrandlopers waargenomen. Later worden daar ook kleine strandlopers gezien en wordt een kauw op de foto gezet met een misvormde snavel.  Onze voorzitter meldt voorts 12 strandleeuweriken op een maïsland langs het dijkje bij de Westerplas. Als enkelen deze interessante soort ook graag willen zien en de beestjes eindelijk hebben gevonden, is er maar één conclusie mogelijk: Jan moet welhaast haviksogen hebben gehad om ze te ontdekken. 

Kauw met misvormde snavel foto Wim Wijering

Herfsttijloos nog volop in bloei foto Wim Wijering

Onze voorzitter heeft welhaast haviksogen foto Sylvia Schepers

Samen fietsen we in de namiddag ook nog naar de Kobbeduinen. Daar worden diverse roofvogels gespot. De mooiste is wellicht een biddende ruigpootbuizerd, alhoewel slechtvalk, torenvalk, havik, sperwer en blauwe kiekendief ook niet te versmaden zijn. Tijdens het fietsen over het eiland valt op dat kamperfoelie en hondsroos overal nog volop in bloei staan. Ook goudknopje, vlasbekje, Engels gras, wilgenroosje en herfsttijloos bloeien nog welig. Het lijkt wel voorjaar met al die jodelende wulpen op de achtergrond en zelfs kwakende groene kikkers. Wat verder opvalt is dat er op verschillende plekken weer fazanten lopen. In het recente verleden waren er nog maar heel weinig op het eiland te zien. 

’s Avonds  brengen we met een groot deel van ons gezelschap een bezoek aan hotel van der  Werff. Daar genieten we van een heerlijk 3-gangen menu. Uiteraard wordt er laat op de avond nog even lekker nagetafeld. Ook de daglijst wordt ingevuld. Wat blijkt: Vandaag zijn er al 84 vogelsoorten waargenomen. Dat gaat alvast de goede kant op.

Op verschillende plekken weer fazanten foto Wim Wijering

Zaterdag 13 oktober
​
’s Morgens vroeg is het laagwater en door de warme weersomstandigheden wordt besloten om niet naar de kwelders te gaan. Dit was in het recente verleden een vast onderdeel en stond ook deze keer op het programma. Een grote groep deelnemers vertrekt rond half 9 echter wel richting wadkant. Veel kleine zangvogels laten zich zien, zoals grote groepen putters, vinken en groenlingen, maar vooral ook graspiepers. Uiteraard zijn er op veel plekken ook weer diverse ganzen, zoals: grauwe ganzen,  brandganzen en rotganzen, te zien.

Een wandeling bij het baken van de Kobbeduinen levert  onder meer soorten op als: zwartkop, zanglijster, merel, winterkoning, rietgors en koolmees. Toon vangt hier zelfs een oververmoeide graspieper uit de lucht. Uiteraard krijgt deze even later de vrijheid.

Wandeling door de Kobbeduinen foto Sylvia Schepers

De telescopen komen goed van pas foto Sylvia Schepers

Een mooie waarneming is die van een klapekster op een topje van een struik en ook sperwer en havik laten zich tijdens het fietsen zien. Vanaf het strand bij strandpaviljoen “de Marlijn” wordt op de Noordzee een roodkeelduiker ontdekt, maar ook diverse zwarte zee-eenden en vele eidereenden. De telescopen komen maar wat goed van pas. Een gewone zeehond kijkt nieuwsgierig uit het water! Wat zijn het toch leuke dieren om te zien!

Een gewone zeehond kijkt nieuwsgierig uit het water foto Wim Wijering

Velen gaan hierna fietsend richting de jachthaven in verband met het opkomende water. Uiteraard wordt de Westerplas niet overgeslagen. Wim raakt daar in gesprek met veel natuurliefhebbers. Vanwege de vele apparatuur, die hij bij zich heeft , wordt hij al snel “gebombardeerd” tot deskundige, zodat er na een poosje wel 50 tot 60 mensen om hem heen staan. Hij wijst hen op soorten als lepelaar, kleine zilverreiger, de (nog aanwezige) grauwe franjepoot, dodaars, geoorde fuut en diverse soorten eenden en meeuwen. De wintertaling laat zich daarbij wel heel erg mooi zien. Eén van de bezoekers van de kijkhut wijst op de kleine zilverreigers en vraagt (gevolgd door een gulle lach) of dit pinguïns zijn. Volop hilariteit bij de kijkhut aldus.

Geen pinguins maar kleine zilverreigers foto Wim Wijering

Teruglopend naar de fiets en al weer gefocust op het vogelen wordt door hem even later het onmiskenbare geluid opgevangen van een bladkoning, wederom een aantrekkelijke soort voor onze snel groeiende lijst.  Enkele dames vertoeven intussen nog even lekker in het zonnetje op het terras van De Marlijn en genieten van lekkere cappuccino en fruitige sangria.  Zoals gebruikelijk treft het gehele gezelschap elkaar weer bij de visboer. Daar worden de wetenswaardigheden met elkaar gedeeld. Helaas is er deze keer geen gebakken visje. Nadat in augustus het hele eiland al een paar dagen verstoken is geweest van internet- en televisieverbinding,  is er deze dag geen gas op het eiland en kan er niet worden gebakken. Op het vaste land blijkt de gasleiding stuk te zijn getrokken tijdens landbouwwerkzaamheden.

Bladkoning gehoord bij de Westerplas foto Wim Wijering

De dames met hun fruitige sangria foto Bianca Franceschina

Na ons eerst weer te hebben verzameld bij de Kooiplaats, fietsen we gezamenlijk richting het vogelringstation ‘Groene Glop’. Om 3 uur worden we op deze plek welkom geheten door 2 bekende vrijwilligers van het Vogelringstation (VRS) Schiermonnikoog. Al vele jaren ringt het Vogelringstation Schiermonnikoog vogels in het 'Groene Glop'. Het vangterrein en veldstation ligt direct naast het veldlaboratorium van de Vrije Universiteit Amsterdam. ​

Een paar vogels, waaronder een merel en enkele vinken, waren even tevoren uit de netten gehaald. Deze vogels worden in ons bijzijn geringd en gewogen. Ook wordt de vleugellengte gemeten en het vetgehalte bepaald. Daarna worden ze weer losgelaten. Dankzij ringonderzoek worden de trekroutes van zangvogels in kaart gebracht en kunnen de voedselrijke pleisterplaatsen op die routes worden beschermd. Tijdens ons bezoek bij het ringstation stelt Bianca tal van vragen en toont zich bijzonder geïnteresseerd. Zij mag één der geringde vogels de vrijheid hergeven. Voordat ze het beestje los laat , geeft ze ‘m een kus en wenst haar gevleugelde vriend een “Goede reis”. 

Een vink is even tevoren uit de netten gehaald foto Sylvia Schepers

Na alle interessante informatie krijgen we een rondleiding langs de 800 meter netten met uitleg over de werking. Ook de vangkooien voor waterrallen worden gecontroleerd. Uiteraard komen ook speciale vangsten uit het verleden ter sprake, waaronder de vangst van een zeldzame goudlijster in 2004. Ook wordt stil gestaan bij het feit dat wijlen Anton Conings, onze voormalige voorzitter, hier heel wat tijd heeft doorgebracht, onder andere met Johan en Wim als secondanten.

Na afloop gebakken eieren op een gaspit foto Wim Wijering

Omdat de gasvoorziening nog steeds niet functioneert, kunnen we ’s avonds niet eten bij hotel Van der Werff en wordt een beroep gedaan op onze creativiteit. Enkele mannen zien kans om nét voor sluitingstijd allerlei ingrediënten in te slaan, waarna in de keuken van Le Tréport een heerlijke maaltijdsalade wordt bereid. Het smaakt prima. Voor de mensen die nog een bodempje hebben, wordt met behulp van  gas uit een fles en gaspit nog een aantal eieren gebakken. Een in allerijl geïmproviseerd kampvuur / annex barbecue moet - in verband met het ontbreken van vleesproducten - weer worden gedoofd. Zo rond 20.00 uur zijn de magen goed gevuld, is de koffie klaar en kan de gezellige avond met een powerpointpresentatie van Wim, met beelden van een jaar eerder op Terschelling, beginnen. Ook nu weer zijn speciaal hiervoor Theun en Margot uitgenodigd. Als te doen gebruikelijk wordt aan de hand van de beelden de kennis van vogels weer eens opgefrist en worden de gezamenlijke belevenissen van een jaar eerder met smeuïge teksten herbeleefd. De lachspieren maken . . . . . .

Het kampvuur moest weer worden gedoofd

Zondag 14 oktober
​
Vanmorgen kunnen we weer genieten van een gebakken eitje bij het ontbijt. De gasstoring is opgelost. Ook vandaag splitsen we ons weer op. Zoals gebruikelijk is eenieder vrij om het weekend naar eigen inzicht te beleven.  Vandaag gaat een groep van 12 personen op de fiets richting De Balg; een zandplaat op het meest oostelijke puntje van het eiland. Op de heenweg fietsen we langs de kustlijn en op de terugweg langs de duinrand. Langs de Noorzeekust foerageren veel dribbelende drieteenstrandlopers. Bijzonder is de waarneming van een zwarte zee-eend op zichtafstand.  Ook een gewone zeehond laat zich mooi bewonderen. Tijdens één van de stops landt er pardoes een goudhaantje op het stuur van Johan. Het beestje is kennelijk uitgeput vanwege de oversteek over zee. Helaas kunnen we er geen foto van maken, omdat het diertje maar even uitrust en meteen daarna weer doorvliegt. 

De groep op weg naar de Balg foto Sylvia Schepers

Zwarte zee-eend op zichtafstand foto Wim Wijering

Op de terugweg in de duinen worden o.a. drie kraanvogels waargenomen, evenals een bokje. Anderen struinen door het bos, bezoeken nogmaals de Westerplas of schieten mooie plaatjes op andere plekken van het eiland. Zo wordt onder meer een keep op de gevoelige plaat vastgelegd en wordt onderweg een beflijstervrouwtje getraceerd. Ook is de grauwe franjepoot op de Westerplas nog steeds present en geeft een waterral blijk van zijn aanwezigheid. Jan G. is zo vriendelijk om meerdere (van het eiland en het mooie weer genietende) fietsers een blik te gunnen door de telescoop. Dat wordt met de nodige uitleg bijzonder op prijs gesteld. Een Duitse dame wenst tot ieders verrassing zelfs met ons in het Nederlands te communiceren.

Onderweg drie overvliegende kraanvogels foto Wim Wijering

Ook een beflijstervrouwtje wordt getraceerd foto Wim Wijering

Grote stern boven de Westerplas foto Wim Wijering

Onderwijl krijgen we te horen dat in de buurt van de Kooiplaats twee roodhalsganzen zijn gespot. Menigeen heeft daarna nog een poosje van deze prachtige ganzen kunnen genieten. Natuurlijk zijn er ook - zij het van afstand - foto’s van gemaakt.  Omdat we op tijd terug moeten zijn om de boel op te ruimen en in te pakken, rest ons door dit oponthoud weinig tijd, temeer omdat we van zins zijn de veerboot van half vier te halen. Dat lukt uiteindelijk ternauwernood. Net nadat onze laatste “Schierganger” de poort heeft gepasseerd, wordt de poort achter hem gesloten. Pfffff! Aan wal nemen we hartelijk afscheid van elkaar. Zo te horen heeft iedereen op zijn of haar manier weer genoten van dit super mooie weekend met veel zonneschijn en warme temperaturen. Rest de vermelding dat we onze vogellijst afsluiten met 112 soorten. Niet slecht voor een weekendje Schier!

Bij de jachthaven wordt, naast enkele rosse grutto’s, zowaar nog een gewone grutto waargenomen. Ook worden meerdere rietgorzen gezien. Een kijkje op dezelfde strandleeuweriklocatie levert aanvankelijk alleen een grote groep meeuwen op en een 2-tal kolganzen, maar als het gezelschap opvliegt komen er wederom strandleeuweriken tevoorschijn. Vincent, die een dag eerder ook op het eiland is gearriveerd is, is hiervan eveneens getuige. Hij is het ook die even later een grote stern boven de Westerplas ziet vliegen.

Roodhalsganzen tussen brand- en grauwe ganzen foto Wim Wijering

Iedereen heeft genoten van dit super weekend foto Bianca Franceschina

Veel zonneschijn en warme temperaturen foto Bianca Franceschina

Auteur: Sylvia Schepers

Foto's: Wim Wijering, Sylvia Schepers en Bianca Franceschina