EXCURSIE RIESELFELDER
(MÜnster DLD) 11-04-2015
Vloeivelden Rieselfelder bij Münster foto Laurents ten Voorde
Op zaterdag 11 april 2015 stond onze eerste voorjaarsexcursie op het programma. Daartoe werden de bakens verzet naar Duitsland. De voormalige vloeivelden van de Rieselfelder bij Münster waren op deze dag onze eindbestemming. Dit “Europäische Vogelschutzgebiet” herbergt doorgaans meer dan 100 broedvogelsoorten. Onze hoop was vooraf gevestigd op tal van broed- en trekvogels, zoals zwaluwen, strandlopers, meeuwen, eenden, ganzen en roofvogels.
Kievithaan op het Industriegebied te Weerselo foto Wim Wijering
We verzamelden ons tegen 07.00 uur bij het voormalige gemeentehuis te Weerselo. Er kwamen al met al 14 reislustige deelnemers opdagen. Tot tien over zeven werd er gewacht op eventuele (ver)late deelnemers. Toen die niet kwamen, vertrok het gezelschap en werd eerst in Weerselo een “rondje industriegebied” gemaakt. Dit werd gedaan om de deelnemers van nabij te laten zien wat een heel klein (braak liggend) wetlandgebiedje voor weidevogels kan betekenen. Op deze locatie broeden momenteel namelijk 4 paar Kieviten, 2 paartjes Tureluur en 1 paar Scholeksters. Ook zijn er geregeld twee paartjes Grutto’s en een paar Wulpen te zien, die er komen foerageren en zich wassen. Ook Grauwe ganzen, Meerkoeten en Waterhoentjes zijn er aanwezig.
Eén der chauffeurs (Wim) maakte van de gelegenheid gebruik om nog even te tanken en de ruiten te ontvetten en te schonen. Pas gepensioneerd, maar toch geen tijd om…………
Eén der chauffeurs (Wim) maakte van de gelegenheid gebruik om nog even te tanken en de ruiten te ontvetten en te schonen. Pas gepensioneerd, maar toch geen tijd om…………
Onderweg diverse reeën foto Wim Wijering
Aansluitend koersten we naar “grensovergang” de Poppe en reden via de Autobahn (A 30) richting Münster. Volgens goed gebruik werden vanuit de auto alvast een aantal soorten genoteerd. Daartoe onder meer: Buizerd, Torenvalk, Ooievaar, Nijlgans en Zwarte roodstaart, alsmede diverse reeën. Rond 08:10 uur arriveerden we reeds bij afslag 11 (Ibbenbüren - Greven - Münster) . Net na Greven passeerden we de Ems en sloegen linksaf richting Gimbte; een mooi dorpje met diverse vakwerkhuizen en boerderijen. Onderweg hier naartoe kon ook de eerste leuke soort worden genoteerd, te weten een mooi mannetje Beflijster. Even voorbij Gimbte begint de Rieselfelder, waar we tegen half negen arriveerden. Meteen al kon een zingende Blauwborst en een jagende Bruine kiekendief worden genoteerd.
 Thans asperges in plaats van korenbloemen foto Wim Wijering
Toen we het gebied inreden viel gelijk op dat er rondom de Rieselfelder asperges worden geteeld; iets wat in voorgaande jaren nog niet het geval was. In plaats van mooie ruige akkers met koren-bloemen, kamille en klaprozen, nu dus velden met wit plastic bedekte ruggen, waaronder “het witte goud” snel moet groeien.
|
 Pal naast de hut een zingende Tjiftjaf foto Wim Wijering
Bij de eerste de beste vogelkijkhut werd even gestopt en diverse aan water gebonden soorten gespot. Menigeen had kennelijk al een ontzettende honger en dorst, want in een oogwenk kwamen allerlei thermoskannen en boterhammen tevoorschijn. We zagen hier - al kauwend en slobberend - soorten als: Bergeend, Slobeend, Krakeend, Meerkoet, Knobbelzwaan, Nijlgans, Canadese gans en Rietgors. Een Tjiftjaf, pal naast de hut, deed zijn uiterste best om zijn bescheiden liedje ten gehore te brengen. Even later werd ook een Grote lijster gezien en een Geelgors gehoord.
|
Na deze korte intermezzo reden we door naar het Natuurinformatiecentrum waar we de auto’s parkeerden. Hier werd nogmaals de inwendige mens versterkt. Zulks is niet geheel onverstandig, omdat van hieruit het gebied te voet moet worden verkend. Het zijn behoorlijke afstanden, zeker als je allerlei (zware) apparatuur moet meetorsen. Bij het infocentrum werden al snel gewone soorten gespot als: Boerenzwaluw, Fitis, Groenling, Heggenmus, Winterkoning, Huis- en Ringmus, Kool- en Pimpelmees, alsmede Vink.
Voordat we met de benenwagen op stap gingen, kregen de nieuwelingen eerst nog de gelegenheid om zich - aan de hand van allerlei kaartmateriaal - een idee te vormen van hetgeen ze zouden kunnen tegenkomen. Ze konden bovendien een korte blik werpen op enkele panorama’s achter glas met daarin diverse interessante (geprepareerde) vogelsoorten, die het gebied al eens hadden aangedaan.
Voordat we met de benenwagen op stap gingen, kregen de nieuwelingen eerst nog de gelegenheid om zich - aan de hand van allerlei kaartmateriaal - een idee te vormen van hetgeen ze zouden kunnen tegenkomen. Ze konden bovendien een korte blik werpen op enkele panorama’s achter glas met daarin diverse interessante (geprepareerde) vogelsoorten, die het gebied al eens hadden aangedaan.
 Vanaf de uitkijkheuvel was het gebied goed te overzien foto Laurents ten Voorde
Met de zon in de rug liepen we allereerst met telescopen, camera’s en wat dies meer zij op de nek linksom de grote plas. Vanaf een speciaal daartoe aangelegde uitkijkheuvel kon even later de omgeving goed worden bekeken. Het gekrijs van vele - al dan niet broedende - Kokmeeuwen galmde ons meteen al vanaf allerlei eilandjes tegemoet. Niet veel later werden een aantal mooie soorten waargenomen als: Zwartkopmeeuw (twee individuele exemplaren) en Krooneend (paartje). Voor deze - niet alledaagse - soorten werden meteen de eerste bonuspunten aan de ontdekkers uitgedeeld. Hierbij werd overigens wel met twee maten gemeten, want voor de minstens zo interessante Beflijster bleven de bonuspunten achterwege, omdat die door te weinig mensen zou zijn gezien …….. Over “rare” regels gesproken!
|
 Paartje krooneenden foto Wim Wijering
Vanaf deze locatie werden ook soorten als Pijlstaart, Smient, Wintertaling, Slob-, Tafel-, Krak en Kuifeend genoteerd, evenals Dodaars, een enkele juveniele Zilvermeeuw en de bekende ganzensoorten als Grote Canadese gans en Grauwe gans. We hadden hier volop foeragerende Boerenzwaluwen verwacht, maar erg veel vlogen er (nog ) niet. De “hausse” moet kennelijk nog komen. Met uitzondering van één enkele Bosruiter werd hier opvallend genoeg geen enkele steltloper waargenomen.
Vanuit de eerstvolgende kijkhut kregen we meerdere Zomertalingen te zien. Wat zijn het toch prachtige eendjes! Jammer dat het er altijd maar zo weinig zijn. Ook Meerkoet, Kievit en Witte kwikstaart waren hier present, terwijl op de achtergrond een Groene specht zijn gulle “lach” liet horen. We vervolgden lopend onze weg. Onderweg waren soorten te beluisteren als Waterral, Grutto en een zingende Blauwborst. |
 Paartje Grote Canadese Gans liet zich mooi portretteren foto Laurents ten Voorde
Een paartje Grote Canadese ganzen (die hier ooit heel talrijk waren), liet zich vanaf het pad gemakkelijk portretteren. Ook de Auerochsen, die het gebied “in toom” moeten houden ondergingen hetzelfde lot. In een rietveldje werd een broedende Grauwe gans ontdekt met een gele halsband, voorzien van het “ringnummer” T 65. Het tafereeltje deed een tikkeltje vreemd aan, vooral als je niet weet waarvoor dat nodig is. Ondanks wat uitleg over wetenschappelijk onderzoek was daarna nog steeds niet iedereen overtuigd van de noodzaak.
|
 Auerochsen houden het gebied in toom foto Frank Hesselink
|
Sjors en Sjimmie foto Richard Gierveld
Even later zagen we in één van de vele “Teiche” meerdere Knobbelzwanen rondzwemmen met daartussen zowaar een Zwarte zwaan. Eén van de deelnemers (Richard) zette deze twee zwanensoorten gezamenlijk op de foto en betitelde ze ogenblikkelijk als “Sjors en Sjimmie”. Het speciaal voor steltlopers aangelegde gebiedje met kiezeleilandjes in de buurt, leverde aansluitend geen enkele steltloper op. Een witgatje of oeverloper had voor ons op z’n minst gemogen.
Eén van de waterrallen liet zich mooi bekijken foto Wim Wijering
Onze volgende stop betrof een wandelbrug boven een stuw, die het water tegenhoudt. Op deze plek zaten in het verleden geregeld beverratten. Op de excursiedag waren ze kennelijk niet thuis. Wel aanwezig waren enkele paartjes Bergeenden, groepjes Wintertalingen, Krak- en Kuifeenden en één enkele Waterhoen. Terwijl we daar stonden maakten de Knobbelzwanen - met in hun midden de Zwarte zwaan (met zijn witte handpennen) - een ererondje boven ons. Onze Oosterburen zijn zo onvriendelijk nog niet. Kennelijk vonden enkele Winterkoninkjes en Tjiftjafs deze vliegshow net zo mooi als wij, want ze zongen zich bijkans een slag in de rondte. Tot ieders verrassing kwam(en) kort daarna niet één, maar zelfs twee Waterrallen uit het riet tevoorschijn. Foto 11 Eén van deze exemplaren liet zich gedurende enkele minuten bijzonder mooi bekijken. Sommigen onder ons hadden een Waterral nog nooit zo mooi in beeld gehad en keken zich met de verrekijker, dan wel met de telescoop, de ogen uit.
Een zingende Blauwborst ~ geringd exemplaar ~ foto Johan Drop
En of dit nog niet genoeg was, verscheen ook nog eens een zingende Blauwborst op korte afstand ten tonele. Ook deze zong dat het een lieve lust was, al moet er wel bij vermeld worden dat hij hierbij geholpen werd met wat aanwezige geluidapparatuur van Johan. Sommige deelnemers hadden deze soort tot dan nooit in het vizier gehad. Eenieder genoot dan ook met volle teugen van deze niet alledaagse soorten. Naderhand bleek op de PC dat deze vogel geringd was om beide poten, zoals ook op de foto te zien.
Ondertussen werden ook wat vogelzaken van het thuisfront vermeld. Zo vertelde Johan dat er waarschijnlijk een Slechtvalkkast zal worden geplaatst in de kerk in Saasveld. Dat leverde eventjes wat gefronste wenkbrauwen op, waarna de tekst snel werd gecorrigeerd in: “de kast wordt niet in de kerk, maar in de kerktoren geplaatst”.
Ondertussen werden ook wat vogelzaken van het thuisfront vermeld. Zo vertelde Johan dat er waarschijnlijk een Slechtvalkkast zal worden geplaatst in de kerk in Saasveld. Dat leverde eventjes wat gefronste wenkbrauwen op, waarna de tekst snel werd gecorrigeerd in: “de kast wordt niet in de kerk, maar in de kerktoren geplaatst”.
 Paartje grauwe gans met jongen stal de show foto Richard Gierveld
In gemixte groepjes liepen we daarna, zoals afgesproken, terug richting biologisch station. Een aantal liep rechtstreeks door, maar de laatste groepjes deden nog even de meest fotogenieke observatiehut aan. Dat was achteraf bezien geen verkeerde keuze. Van hieruit werden de eerste en enige drie Grutto’s waargenomen, terwijl op niet al te grote afstand twee paartjes Wintertaling lagen te zonnen. Een paartje Grauwe ganzen met een vijftal donsjongen stal vervolgens de show door als nieuwbakken gezin richting “hut” te kuieren en te zwemmen, waar ze op slechts enkele meters van ons vandaan begonnen te foerageren. Het was een aandoenlijk gezicht om de kleintjes door de blubber te zien worstelen en over een omgevallen boomstam te zien klimmen. Foto 14 Uiteraard werden ook van dit tafereel heel wat opnames gemaakt. De “dame” in het gezelschap droeg overigens ook een halsring (4 9T).
|
 Jonge gansjes klimmen over boomstam foto Wim Wijering
Terug bij de auto’s werden we - zoals wel vaker - verrast op een kop heerlijke soep (met veel vlees). Dat was natuurlijk de reden waarom het voorste groepje opeens zo’n haast had. Verantwoordelijk voor dit alles waren als gewoonlijk vader Toon en zoon Rob, die hier welhaast een traditie van beginnen te maken. Namens ons voltallige gezelschap nogmaals hartelijk dank.
|
Picknicktafel was wat aan de krappe kant foto Frank Hesselink
De picknickbank was voor ons gezelschap weliswaar wat aan de krappe kant, maar dat mocht de lunch niet deren. Onderwijl zagen we nog 4 Grote zilverreigers overvliegen en werd een paartje Staartmezen waargenomen.
Nadat iedereen verzadigd was, besloten we met de auto naar een volgende kijkhut te gaan, waar tevens parkeerplaatsen bij zijn. Voordat we echter waren ingestapt, hoorden we opeens Marcel hevig vloeken. Wat bleek: Eén van onze gevleugelde vrienden had hem precies midden op zijn hoofd gescheten. Of de opmerkingen: ”Alle zegen komt van boven” en ”Hoe beviel de nieuwe douchegel?” helemaal in goede aarde zijn gevallen, valt te betwijfelen. Het gaf in ieder geval de nodige hilariteit. Nadat de haardos van Marcel onder de kraan was afgespoeld, konden we eindelijk onze excursie voort zetten.
Nadat iedereen verzadigd was, besloten we met de auto naar een volgende kijkhut te gaan, waar tevens parkeerplaatsen bij zijn. Voordat we echter waren ingestapt, hoorden we opeens Marcel hevig vloeken. Wat bleek: Eén van onze gevleugelde vrienden had hem precies midden op zijn hoofd gescheten. Of de opmerkingen: ”Alle zegen komt van boven” en ”Hoe beviel de nieuwe douchegel?” helemaal in goede aarde zijn gevallen, valt te betwijfelen. Het gaf in ieder geval de nodige hilariteit. Nadat de haardos van Marcel onder de kraan was afgespoeld, konden we eindelijk onze excursie voort zetten.
 Broedende ooievaar op het nest foto Wim Wijering
Nadat we wederom onze voertuigen hadden geparkeerd , hoorden we meteen al de karakteristieke zang van een Zwartkop. Fitis was hier eveneens present. Ook de vogelkijkhut op deze locatie werd met een bezoek vereerd. In de verte zat een Ooievaar op een nest te broeden, terwijl in de plas beneden ons Dodaarsjes acte de présence gaven. Ook de andere bekende watervogels waren hier, zij het in kleine aantallen, aanwezig. Bij de eerstvolgende kijkhut was maar weinig te zien. Ook hier zaten twee Dodaarsjes op het water, die zich zo nu en dan lieten zien, maar veelal horen.
|
 Fotogenieke gewone pad foto Laurents ten Voorde
Op het programma stonden daarna nog eens twee kijkhutten. In de eerste hiervan, zat een jong stelletje te picknicken. Ze konden ons melden dat kort voor onze komst een vos onder de hut (op palen) was doorgelopen. Jammer, want die hadden we graag op “de kiek gezet”. Wel werd een aantal van ons - zij het kort - getrakteerd op een ree, die niet in, maar door het water “plaste”. Aan de overkant werden nog eens twee paartjes Krooneend ontdekt, uiteraard met nog veel meer eenden, ganzen en meeuwen. In een slootje werden even later twee Poelkikkers ontdekt en een fotogenieke Gewone pad.
|
 Geelgerande waterkever op een rare plek foto Laurents ten Voorde
Op weg naar de laatste kijkhut troffen we op de weg een Geelgerande waterkever aan. Omdat deze geduchte rover ook persé vereeuwigd wilde worden, werd hier ook maar gehoor aan gegeven. Wel een rare plaats trouwens om zo’n kever tegen te komen. Intussen hadden we op geluid soorten als Boomkruiper en Boomklever “binnengehaald” en begon het, nadat het de gehele dag droog was gebleven, plots behoorlijk te sijpelen. Een sprintje behoedde ons voor een al te natte huid en verregende apparatuur. Eenmaal binnen kwam het daarna met bakken uit de lucht. De regenval leverde nog wel een nieuwe dagsoort op, in de vorm van een tweetal Futen. Ook kwam een vrouwtje “Bruine kiek” nog even buurten.
|
 Op de valreep nog 3 overvliegende kraanvogels foto Wim Wijering
Op het moment dat het weer een beetje droog werd, begonnen we aan de terugtocht naar de auto’s. De buienradar voorspelde voor de rest van de middag weinig goeds. Een gedeelte van de groep bleef wat achter en ontdekte onderweg nog een Bosruiter. Daar werd de telescoop nog even voor opgezet. De voorste groep, die wat meer haast maakte en voortdurend in de lucht keek om de regen voor te blijven, zag daardoor 3 Kraanvogels komen overvliegen. Foto 19 Er werd nog in de lucht gewezen om de achterste groep hierop te attenderen, maar die waren veel te druk met “hun” Bosruiter.
|
Niet onbelangrijk het fraaie landschap foto Frank Hesselink
Nog voordat we bij de auto’s aankwamen begon het wederom hard te regenen, zodat menigeen het niet helemaal droog hield. Kortom; het was plotsklaps gebeurd met het mooie weer en met de excursie. Omdat ook de buienradar weinig goeds voorspelde voor de rest van de middag, besloten we tegen half drie de pijp aan Maarten te geven.
Al met al konden we terugzien op een alleszins mooie excursiedag, waarbij de weergoden ons vrijwel de gehele dag welgezind waren en de stemming opperbest. Niet geheel onbelangrijk waren verder de leuke waarnemingen, het fraaie landschap, de ontspannen wandeltocht en het opsnuiven van de voorjaarslucht. Ons lijstje telde nadien 73 vogelsoorten.
Al met al konden we terugzien op een alleszins mooie excursiedag, waarbij de weergoden ons vrijwel de gehele dag welgezind waren en de stemming opperbest. Niet geheel onbelangrijk waren verder de leuke waarnemingen, het fraaie landschap, de ontspannen wandeltocht en het opsnuiven van de voorjaarslucht. Ons lijstje telde nadien 73 vogelsoorten.
Samenstelling: Laurents ten Voorde en Wim Wijering
Foto’s: Laurents ten Voorde, Richard Gierveld, Frank Hesselink, Johan Drop en Wim Wijering
Foto’s: Laurents ten Voorde, Richard Gierveld, Frank Hesselink, Johan Drop en Wim Wijering