Excursie bargerveen 2019

Op zaterdag 25 mei stond de excursie naar het Bargerveen op het programma. Omstreeks 07:00 vertrokken we vanuit Weerselo met 10 personen richting Het Bargerveen.
Het Bargerveen is een natuurgebied van Staatsbosbeheer in de gemeente Emmen, provincie Drenthe.

Lavendelheide; één van de bijzondere plantensoorten foto Marcel Grunder

Zingende blauwborst werd al snel ontdekt foto Johan Drop

Het is 2.100 hectare groot en bestaat grotendeels uit hoogveen en bijzondere planten als beenbreek, kleine veenbes en lavendelheide. Het is het laatste restant van enige omvang in Nederland van het vroegere Bourtangermoeras, waarvan de oorspronkelijke grootte geschat wordt op tussen de 1.600 km2 en 3.000 km2. Omstreeks 08:00 waren we ter plaatse bij het kantoor van Staatsbosbeheer in Zwartemeer waar we met Erik Bloeming hadden afgesproken die voor ons de rondleiding zou verzorgen.

Weliswaar geen monniksgier maar wel twee zeearenden foto Jan Peddemors

Bij aankomst werd al direct een zingende blauwborst ontdekt, deze soort heeft in deze tijd van het jaar een korte tweede zangpiek ook werd al vrij snel een grauwe klauwier gezien op het hek naast het kantoor van Staatsbosbeheer. 
Na een korte kennismaking met Erik besloten we eerst binnen even een korte inleiding over het gebied in het kantoor te doen en een kop koffie te drinken alvorens we het gebied in zouden trekken. We hadden de koffie nog maar net ingeschonken toen Erik een telefoontje kreeg van een vogelaar in het gebied die meende een monniksgier te zien.

Kennismaking onder genot van een kop koffie foto Marcel Grunder

Deze soort was de dag ervoor in de Onlanden nabij Groningen waargenomen, mogelijk  was deze dus doorgevlogen naar het Bargerveen. Deze buitenkans wilden we niet aan ons voorbij laten gaan en halsoverkop werd dan ook koers gezet naar de locatie. Bij aankomst bleek het echter om twee zeearenden te gaan (deze broeden aan de Duitse kant van het veen), ook een leuke waarneming natuurlijk maar geen monniksgier. Op de app werd op dat moment vernomen dat de monniksgier was neergestreken nabij de Sallandse heuvelrug. Na deze kleine onderbreking besloten we het gebied in te trekken, al snel werden de eerste leuke soorten als een paartje grauwe klauwier, sprinkhaanzanger, spotvogel, kneu, boompieper, fitis, grasmus, koekoek, roodborsttapuit, blauwborst, visdief etc. gezien.

Randen veengebied vormen een bolwerk van de grauwe klauwier foto Johan Drop

Met name de randen van het veengebied zijn erg soortenrijk, dit is ook het bolwerk van de grauwe klauwier waarvoor het Bargerveen een van de belangrijkste gebieden van Nederland is. De soort komt nauwelijks voor in de kern van het veengebied maar voornamelijk langs de ruige randen met struweel. De aantallen schommelen een beetje met in de hoogtijjaren bijna 150 paar, de laatste jaren worden deze hoge aantallen echter niet meer gehaald. 
Naarmate we wat meer in de veenkern arriveerden werden de aantallen minder hoog op de plassen werden soorten als geoorde fuut, kuifeend, krakeend en dodaars gezien. In enkel zoetwaterplassen waren ook viseters als aalscholver, visdief en een grote zilverreiger aanwezig.

Op enkel mooie graslandjes volop aardbeivlinders foto Marcel Grunder

Op de graslandjes ook veel icarusblauwtjes foto Marcel Grunder

Ook waren enkele mooie graslandjes aanwezig waar volop aarbeivlinders en icarusblauwtjes werden gezien, ook vlogen er honderden noordse witsnuitlibellen en viervlekken.
Tegen de middag namen we afscheid van Erik en besloten we op eigen gelegenheid nog aan de Duitse kant van het veengebied te gaan kijken. Hier lag een groot open veengebied met soorten als tureluur, groenpootruiter en kleine plevier. Tussen enkele bergeenden en wintertalingen werden ook nog 2 zomertalingen ontdekt. Ook vlogen hier enkele zwarte sterns en werd een zilverplevier gezien wat zeker voor in het binnenland vrij bijzonder is.

Kleine plevier aan de Duitse kant van het gebied foto Johan Drop

Ook werden er zomertalingen ontdekt in het Duitse deel van het gebied foto Johan Drop

Ook werd een heuse visarend gezien boven de plassen waargenomen die langzaam afgleed richting het centrale deel van het veengebied. Deze soort is in opmars in Nederland met de eerste broedgevallen in de Biesbosch, mogelijk dat deze soort zich in de toekomst ook elders in Nederland vestigt zoals ook zeearend in het verleden heeft gedaan.
De visarend was een mooie afsluiter van een geslaagde dag, waarna we dan ook weer huiswaarts keerden.

Auteur: Vincent de Lenne