eurobirdwatc 2022

Op zaterdag 1 oktober was het weer zover: duizenden vogelaars in heel Europa telden de trekvogels die zuidwaarts vlogen. Het gaat daarbij om miljoenen vogels, een spectaculair fenomeen. In Nederland coördineerde Vogelbescherming deze Euro Birdwatch voor de 27e keer. In ons land zijn het vooral (vele honderden) vrijwilligers die tijdens de Euro Birdwatch - in het hele land - trekvogels tellen op de telposten. Dit jaar waren dat er 138 telposten, die veelal bemand werden door vogelwerkgroepen. Alle telgegevens werden ingebracht op www.trektellen.nl met doel van dit alles is om wereldwijd aandacht te vragen voor vogels en hun leefgebieden

Door onze vereniging werd dit jaar weer geteld vanaf de kijkheuvel bij de Sterrenwacht in Lattrop. Er deden in totaal negen personen in wisselende samenstelling mee aan de telling. We telden vanaf 07.30 uur. Omdat de trek zo goed als stil was gevallen en zeer donkere wolken naderden zijn we omstreeks 13.30 uur gestopt met tellenur. Aan de hand van tellijsten werden de aantallen per uur bijgehouden en steeds wisselend door één van de tellers genoteerd.

De telgegevens worden onmiddellijk genoteerd foto Wim Wijering

Een view vanaf de kijkheuvel met zwaar bewolkt weer foto Wim Wijering

Trektellen staat of valt met het weer. Helder zicht is ideaal om te tellen, net als een lichte tegenwind want dan vliegen de vogels lager en worden ze eerder opgemerkt, en dat vergemakkelijkt het tellen. Goed trekweer voor de vogels zelf is uiteraard juist rugwind (dus noorden en/of oostenwind). Maar dan gaan ze juist vaak hoog vliegen, waardoor ze vanaf de grond minder goed worden waargenomen en geteld. En als de zon doorbreekt is er grotere kans op roofvogeltrek. De zon liet zich echter bijna niet zien en de temperatuur varieerde van 11 tot 13 graden. In de nacht had het veel geregend, het was licht tot zwaar bewolkt, met zo nu en dan een lichte regenbui en de wind kwam uit het zuidwesten, windkracht 4. Derhalve geen ideale omstandigheden voor massale vogeltrek

Jan en Wim met vogelparaplu aan het tellen foto Marcel Grunder

Als het zonnetje erdoor kwam verscheen ook de paardenbijter foto Wim Wijering

Gelijk bij het eerste ochtendlicht kwam de trek van de boerenzwaluw goed op gang. Mooie groepjes van soms 20 stuks vlogen ononderbroken, mede door de weersomstandigheden, gedurende de gehele ochtend, op geringe hoogte over en rond de telpost richting het zuiden. Ook de trek van de spreeuw viel op.  In het eerste uur trokken grote groepen spreeuwen over en dit bleef de hele dag zo doorgaan.  Aan het eind  van de dag was het dan ook dit jaar weer de spreeuw die onze lijst aanvoerde met de meest passerende exemplaren, in totaal telden wij 637 spreeuwen. Als goede tweede konden we de boerenzwaluw noteren met in totaal 555 stuks. Overduidelijk was dat de trek van de vink nog niet echt op gang is gekomen. De vink scoort vaak zeer goed tijdens Euro Birdwatch, maar dit jaar kregen wij steeds maar kleine groepjes te zien. 

Een ononderbroken stroom aan boerenzwaluwen foto Wim Wijering

Uiteindelijk bleven we steken op 135 getelde exemplaren. Ook de trek van de ganzen was nog niet echt op gang gekomen. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het alsmaar voortdurende zachte weer. Wel trok er een groep van 7 aalscholvers over.  Onze kijkheuvel leent zich goed voor langstrekkende kleine zangvogels door de langs kanaal aanwezige bomen en struiken. Zo passeerden doorlopend koolmezen, pimpelmezen en tjiftjafs.

Grote parasolzwam tegenover de kijkheuvel foto Wim Wijering

In de directe omgeving van de kijkheuvel konden we grote groepen rondcirkelende kauwtjes waarnemen. Het kauwtje is een broedvogel die niet echt op trek gaat en het laat zich dan ook raden dat het hier ook om pleisteraars ging die zich in de buurt van de tellocatie ophielden. Zo konden we waargenomen soorten als de ekster, fazant, zwarte kraai, gaai, holenduif, waterhoen, boomklever, grote bonte specht, roodborst en winterkoning onder deze categorie plaatsen. Even een rondje door de omliggende bospercelen leverde soorten als de boomklever, boomkruiper en heggenmus op. Deze wandeling leverde een aantal leuke plaatjes op van aanwezige paddenstoelen.

Het is ook weer paddenstoelentijd (gewone krulzoom) foto Wim Wijering

Door het bewolkte en winderige weer viel het roofvogelgehalte van onze trektelling tegen, al hebben we toch nog een paar leuke soorten kunnen noteren, waaronder een vrouwtje bruine kiekendief, 5 sperwers, 4 torenvalken, 1 boomvalk, 10 buizerds en op de valreep, vlak voor een zware regenbui, een rode wouw, die op de huid werd gezeten door meerdere kauwtjes.

Een van de vijf langs trekkende sperwers foto Wim Wijering

---

Rode wouw geattaqueerd door kauwtjes foto Wim Wijering

Als we aan het einde van de dag de balans opmaken, komen wij in totaal op 2.141 getelde vogels, verdeeld over 42 vogelsoorten. 
​
Hieronder een tabel met de top 10 van meest genoteerde soorten:

Pimpelmees eindigde op de 10e plek in Lattrop foto Wim Wijering

Hieronder onze totaallijst met alle getelde vogels tijdens Euro Birdwatch 2022

Zoals aangegeven werd er in Nederland deelgenomen aan Euro Birdwatch door 138 telposten. Na alle telgegevens te hebben geïnventariseerd  bleek dat vooral de zanglijsters, vinken, boerenzwaluwen en koperwieken behoorlijk  goed vlogen. Maar ook zilvermeeuwen en sijzen (net buiten de Top 10) en beflijsters (348 exemplaren!) deden het erg goed.
In totaal zijn er in Nederland 282.211 trekvogels geteld, verdeeld over 199 soorten. Dit is aanzienlijk minder t.o.v. de voorgaande Euro Birdwatch-telling.  In 2021 werden er bijna 1 miljoen vogels geteld, verdeel over 210 soorten. Door de minder ideale weersomstandigheden bleef de trek dit jaar aanzienlijk achter

Ook dit jaar weer werden er landelijk bijzondere vogels waargenomen. Deze keer ging het bijvoorbeeld om een roodhalsgans, twee parelduikers, zes grauwe pijlstormvogels, acht noordse pijlstormvogels, drie vale stormvogeltjes, 15 Pontische meeuwen, vijf kleinste jagers, drie middelste jagers, een reuzenstern, drie purperreigers, zeven visarenden, 24 rode wouwen, drie steppekiekendieven, een grauwe kiekendief, 23 smellekens, twee morinelplevieren, twee roodkeelpiepers, een duinpieper, vier bladkoningen, twee Cetti's zangers, twee klapeksters, drie buidelmezen, een roodmus en twee grote kruisbekken.

Landelijk eindigde de aalscholver als 9e bij de telling foto Wim Wijering

Hieronder een tabel met de top 10 van meest genoteerde soorten in Nederland tijdens Euro Birdwatch 2022:

Auteur: Henk Schepers
​
Foto’s: Wim Wijering en Marcel Grunder