natuurkalender september 2025

​In september scheen de zon meer dan gemiddeld, maar viel er ook meer regen. De regionale verschillen waren evenwel groot. De eerste herfststorm ligt weer achter ons, maar er waren ook zonovergoten dagen. Natuurlijk trokken we er deze maand ook weer geregeld op uit. Dat leverde op het gebied van landschappen, vogels, insecten en paddenstoelen weer veel moois op. 

De insectenwereld was deze maand goed voor: bronsgriendhaantje en weideschaduwwants, sprinkhaanvlieg, bladplakker en groefkopveldwesp. Uit het schimmelrijk komen aan bod: oranjerode stropharia, kastanjestromakelkje, grote parasolzwam en een eekhoorn met eekhoorntjesbrood.

De vogels kregen dit keer weer volop aandacht. Wat te denken van: vuurgoudhaan, paapje, bonte strandloper, casarca, boerenzwaluw, Pontische meeuw, blauwe reiger, zwarte stern, pijlstaart, putter en sperwer. 
​
Verder komen een reebok en een viertal landschapsfoto’s aan bod. Wij hopen dat u onze foto’s weet te waarderen. Alle opnames kunt u vergroot bekijken door er simpelweg op te klikken. Wij wensen u als steeds veel kijk- en leesplezier. We starten met een vijftal insecten.  

Bronsgriendhaantje en Weideschaduwwants 07-09-2025 Peddemorspolas Weerselo foto Wim Wijering

De insectenwereld kent sinds enkele jaren in ons land een nieuwe soort; de afgebeelde Sprinkhaanvlieg (Stomorhina lunata). Deze kleine bromvliegsoort parasiteert op de eipakketten van treksprinkhanen in Afrika. Hieraan heeft deze soort z’n naam te danken. De eerste waarneming in ons land van deze vlieg dateert uit 1990. Vanaf pakweg 2014 is het hard gegaan met deze soort. Ze komen inmiddels verspreid over het hele land in redelijke aantallen voor. De vlieg wordt hier dan ook steeds talrijker. Ze hebben een uitstekende snuit en een opvallend “striping” in de ogen met op het borststuk grijs bestoven lengtestrepen. De sprinkhaanvlieg meet nog net geen centimeter. Oorspronkelijk kwamen ze voor in (half-)woestijnen in Zuid-Europa en Afrika. Nu dus op het industrieterrein het Echelpoel in Weerselo.

Menigeen zal nog nooit van het Bronsgriendhaantje (Phratora vitellinae), ook wel bronzen wilgenhaantje genoemd, hebben gehoord. Met het zonnetje erbij komt de bronzen kleur van deze minuscule keversoort op de foto mooi tot z’n of haar recht. Deze 3,5 tot 5 mm “grote” soort behoort tot de familie van de bladkevers. Grappig om te zien is dat het beestje gezelschap heeft van een iets grotere (6 – 7 mm) Weideschaduwwants (Lygus pratensis). Beide beestjes komen algemeen in ons land voor en hielden elkaar gezelschap bij de Peddemorsplas in Weerselo. Een opvallende eigenschap van deze blindwantssoort is het ontbreken van puntogen, waar de meeste andere wantsen er twee of drie van op de kop hebben. De volwassen dieren verschijnen aan het eind van de zomer en zijn overwinteraars.

Sprinkhaanvlieg 07-09-2025 Echelpoel Weerselo foto Wim Wijering

Sluipvlieg (Ectophasia crassipennis) 27-09-2025 Groote Peel Ospel foto Jaimey Wilbers

Sluipvliegen, maar ook sluipwespen zijn over het algemeen zeer nuttig; ze houden namelijk tal van plaagsoorten in toom. Afgebeeld ziet u de sluipvlieg (Ectophasia crassipennis), die nog geen Nederlandse naam heeft. Het mannetje heeft sterk verbrede vleugels met donkere vlekken. Daarom worden ze ook wel vlekvleugelvliegen genoemd. Het achterlijf is bruingeel met een zeer brede lengteband. De volwassen vliegen voeden zich met honingdauw en nectar. De larven daarentegen zijn parasitair en leven van de larven van wantsen, vooral schildwantsen. Vrouwtjes leggen hun eitjes in het lichaam van hun gastheer. In ons land komen maar liefst 337 soorten sluipvliegen voor. Veelal zijn ze te herkennen aan hun robuuste lange lichaam met een harig achterlijf, met name aan de achterzijde.   

Zeker geen alledaagse foto betreft dit ei pakket van de zogeheten Bladplakker (Glypho-taelius pellucidus), die tot de schietmotten wordt gerekend. Qua lichaamsbouw hebben ze wel wat weg van nachtvlinders. Ze hebben veelal onopvallende kleuren. De vleugels zijn echter niet geschubd zoals bij vlinders, maar behaard. De eieren van de bladplakker worden ruim boven de grond in een ei pakket op een blad gelegd. Binnen dit ei pakket komen na verloop van tijd de larfjes uit. In het najaar, wanneer het gaat regenen, spoelen deze met ei pakket en al naar beneden. Op die plek ontstaat dan een poeltje. Zo'n poeltje is voor de larve voldoende om zich te ontwikkelen. In het daaropvolgende voorjaar vliegen ze uit. Hoe wonderlijk zit de natuur in elkaar! Vindplaats: Natura 2000 gebied Lemselermaten in Weerselo.

Groefkopveldwesp ~ waarschijnlijk ~ 27-09-2025 Groote Peel Ospel foto Jaimey Wilbers

Bladplakker (Glyphotaelius pellucidus) 10-09-2025 Lemselermaten Weerselo foto Wim Wijering

Verschillende soorten veldwespen zijn momenteel druk bezig om hun verspreidings-gebied in noordelijke richting uit te breiden. De Franse veldwesp (Polistes dominula) was de eerste die Nederland bereikte, gevolgd door de Bergveldwesp (Polistes biglumis). Beide soorten zijn al niet meer weg te denken uit ons land. De toename heeft alles te maken met de opwarming van de aarde. Intussen heeft ook de hier afgebeelde Groefkopveldwesp (Polistes nimpha) bij ons voet aan wal gezet. Deze soort lijkt erg veel op de Bergveldwesp, maar is vele malen zeldzamer. Met name de mannetjes zijn moeilijk uit elkaar te houden. Deze twee soorten worden ook wel veldwespen met donkere antennes genoemd. De determinatie is helaas niet 100 % zeker. Het wachten is nu op de Cryptische- of Gallische veldwesp (Polistes gallicus), waarvan de eerste exemplaren reeds in Limburg zijn gespot. Ter info: veldwespen zijn absoluut niet agressief.

De herfst staat weer voor de deur; hoog tijd voor het schimmelrijk. Op houtsnippers kun je deze oranjerode, kleverige paddenstoel vinden. We hebben het over de Oranjerode Stropharia (Leratiomyces ceres). Het is een soort die in Australië goed gedijt en meer dan 50 jaar geleden de weg heeft gevonden naar Europa. Afhankelijk van het weer kan deze plaatjeszwam ook in de zomer worden gevonden. Zoals de naam al aangeeft, ziet deze paddenstoel er met z’n oranjerode kleur best opvallend uit. De hoed heeft een diameter van 2 tot 5 cm, terwijl de steel dun is en tot 10 cm lang. Het is een algemene soort in ons land. De foto van deze twee fraaie stropharia’s werd gemaakt op ons vaste stekkie in Reutum.

Kastanjestromakelkje 11-09-2025 omgeving Lochem foto Fons Wijering

Oranjerode stropharia 29-09-2025 omg Reutum - foto Leo Wijering

Met enig geduld en de nodige kennis zijn onder bomen van Tamme Kastanjes (Castanea sativa) deze kleine paddenstoeltjes te vinden. Het zijn zogeheten zakjeszwammen, oftewel ascomyceten, luisterend naar de naam: Kastanjestromakelkjes (Rutstroemia echinophila). De kleine paddenstoeltjes groeien op oude vruchtomhulsels van de tamme kastanje. Als je dit eenmaal weet is het een kwestie van tamme kastanjes zoeken en speuren naar overjarige schillen. De kortgesteelde vruchtlichaampjes zijn van boven donker roodbruin en de rand heeft kleine “tandjes”. Ze kunnen tot wel 10 mm breed worden. Oorspronkelijk komt de Tamme kastanje uit Zuid-Europa. De boom is intussen zo ingeburgerd dat niemand nog weet wat de herkomst is. In ons land komt het Kastanjestromakelkje matig algemeen voor

Paddenstoelen zijn erg nuttig in de natuur. Dat wordt door menigeen wel eens vergeten. Zij verteren immers veel stoffen, waartoe andere organismen niet in staat zijn. Op deze foto ziet u een drietal jonge exemplaren van de Grote Parasolzwam (Macrolepiota procera). Ze hebben een bijzondere vorm en lijken met wat fantasie wel wat op trommelstokken. Volgroeid kan de hoed wel 35 cm breed worden. Ze hebben niet alleen een grote hoed, maar ook een lange steel. Zie daar de gelijkenis met een parasol. Jaren achter elkaar kun je ze op dezelfde plaatsen tegenkomen. Ze groeien veel in bermen en onbemeste wilde graslanden. Ze staan zelden alleen. Je kunt ze aantreffen van juni tot november. Volgroeid zijn ze, naast hun grootte, herkenbaar aan de losse ring rond de steel en de zigzag streep op de steel.

Grote parasolzwam 20-09-2025 Schiermonnikoog foto Marcel Grunder

Eekhoorn ~ met eekhoorntjesbrood ~ 26-09-2025 omgeving Lochem foto Fons Wijering

Als je er geregeld met de camera op uittrekt, kom je soms bijzondere dingen tegen. Zie je opeens een Eekhoorn (Sciurus vulgaris) ten tonele verschijnen, die kennelijk zijn zinnen   heeft gezet op een flinke maaltijd. Het beest had namelijk Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) ontdekt, wat hij los begon te trekken. Het lukte ‘m om een groot deel van de hoed af te scheuren en mee te slepen. Bijgaande foto werd precies op tijd genomen, vlak voordat “Knabbel of Babbel” met z‘n “grote boterham” de boom inklom. Eet smakelijk werd ‘m nog nageroepen. Het is een bekend gegeven dat boleten vaak door dieren worden aangevreten. Met deze foto is het bewijs geleverd dat eekhoorntjes dus daadwerkelijk dit “brood” eten. Hoe treffend allemaal. Op zich is dat natuurlijk niet vreemd, omdat eekhoorntjesbrood nu eenmaal een nootachtige smaak heeft.

In de Duitse taal wordt een mooi onderscheid gemaakt bij de goudhaantjes. De afgebeelde Vuurgoudhaan (Regulus ignicapillus) wordt bij onze Oosterburen namelijk aangeduid als Sommergoldhänchen en de Goudhaan (Regulus regulus) als Wintergoldhänchen. Je bent dus geneigd te denken dat we ze nu nog wel, maar in de winterperiode niet meer, gaan tegenkomen. Literatuur maakt echter duidelijk dat een klein aantal vuurgoudhaantjes hier gewoon blijft en overwintert. Ze trekken dan op met gemengde mezengroepen. Pakweg in augustus en september trekken de meeste vuurgoudhaantjes evenwel nog steeds naar Zuid-Europa. Dit exemplaar nam vooraf nog snel even een bad. Dat het daadwerkelijk een vuurgoudhaan betreft, is te zien aan de zwarte en witte oogstrepen.

Paapje ~ vrouw~ 14-09-2025 Engbersdijksvenen foto Rob Zonder

Vuurgoudhaan 24-09-2025 omgeving Lochem foto Fons Wijering

Een soort, die het moeilijk heeft in ons land, is het Paapje (Saxicola rubetra). Deze tapuitachtige zou je vanwege z’n naam bijna pauselijke trekjes toedichten. De vogel werd ~ kennelijk op trek ~ gefotografeerd op een berkje in de Engbertsdijksvenen. Paapjes zijn vooral te herkennen aan de markante witte oogstreep. Toch zou je ‘m gemakkelijk kunnen verwarren met de roodborsttapuit. Helaas is de soort als broedvogel vrijwel uit ons land verdwenen en moeten we het jaarlijks doen met een aantal Scandinavische doortrekkers. De vogel staat al geruime tijd op de Rode Lijst als gevolg van de intensivering in de landbouw. Ook in beschermde natuurgebieden gaat de soort achteruit. Onderzoek heeft intussen uitgewezen dat er binnen deze soort een tekort is aan vrouwtje.

De Oelemars in Losser is een grote zandwinplas, gelegen tussen Losser en de Duitse grens. Er wordt nog steeds zand gewonnen. De plas is in trek bij vogelaars, die afkomen op de grote rijkdom aan water- en oevervogels. Ze zijn vanuit de vogelkijkhut te observeren en niet zelden ook te fotograferen. De naam van de plas is een afgeleide van moeras en heide waarin uilen (Twents - oelen) voorkwamen. Vanuit de hut zijn al heel wat foto’s gemaakt van zeer bijzondere vogelsoorten. Als je de omgeving ziet bij deze Bonte Strandloper (Calidris alpina) zou je dit exemplaar op deze plek zeker niet verwachten. Voor Twentse begrippen is het een doortrekker in zeer klein aantal. De meeste waarnemingen worden gedaan in september. Dat klopt dus volledig. Een ontmoeting met deze typische kustvogel in onze contreien blijft een aangename verrassing.

Bonte strandloper 20-09-2025 Oelemars Losser foto Leo Wijering

Casarca koning der ganzen 25-09-2025 Oelemars Losser foto Leo Wijering

Een ganzensoort, die op deze locatie ook op de gevoelige plaat kon worden vastgelegd, betreft deze Casarca (Tadorna ferruginea). Vanwege z’n roestkleurige uiterlijk wordt deze soort ook wel Roestgans genoemd. De casarca’s, die in Nederland broeden, zijn waarschijnlijk nazaten van ontsnapte of vrijgelaten exemplaren. Vanaf de jaren negentig worden er steeds vaker casarca’s van elders in ons land waargenomen, zo ook geregeld bij de Oelemars. Verschillende vogels zijn afkomstig uit Duitse broedgebieden. Men tast echter nog steeds in het duister of er ook vogels bij zijn uit de oorspronkelijke broedgebieden van Zuidoost-Europa. Als je goed kijkt zie je op de foto de contouren van een smalle zwarte halsring. Dat betekent dat we hier met een mannetje van doen hebben. Het is een wel heel bijzondere foto geworden, die we de titel “Koning Casarca” hebben meegegeven, gezeten tussen z’n onderdanen (Grauwe- en Nijlganzen). 

Ze zijn er bijna niet meer, de elektriciteits- of telefoondraden die van huis naar huis gingen. Hiervan maakten vroeger grote groepen kwetterende Boerenzwaluwen (Hirundo rustica) gebruik. Met z’n twaalven hebben deze zwaluwen een plek gevonden op een in de grond gestoken staak, bedoeld om er ijsvogels op te fotograferen. De vogels hebben waarschijnlijk even een rustpauze genomen, voordat ze al foeragerend weer het luchtruim kiezen op weg naar hun overwinteringsplekken in Afrika. Tot voor kort joegen ze nog laag boven velden en waterpartijen op insecten. Drinken en baden doen ze trouwens ook vliegend. Helaas neemt deze sierlijke boerenlandvogel sterk in aantal af. Grootschaligheid, verstedelijking en verarming van de planten- en insectenwereld werken sterk in hun nadeel. Dat doet in dit geval niets af aan deze best wel speciale foto.

Boerenzwaluwen 25-09-2025 Oelemars Losser foto Leo Wijering

Pontische meeuw met feestmaal 04-09-2025 Oelemars foto Leo Wijering

Op dezelfde locatie kon ook deze Pontische Meeuw (Larus cachinnans) worden vereeuwigd, bezig aan een feestmaal. Het herkennen van deze meeuwensoort is allesbehalve eenvoudig, omdat we te maken hebben met een 2e jaars vogel. Bij elke leeftijd kunnen er andere kenmerken zijn.  In het algemeen kun je zeggen dat deze meeuwensoort een verhoudingswijs kleine ronde kop heeft met donkere ogen, een lange snavel, lange poten en lange vleugels. De meeuw komt onder andere voor rond de Zwarte en de Kaspische zee en broedt steeds vaker in Polen en Duitsland. De waarnemingen in Nederland zijn de laatste decennia behoorlijk in aantal toegenomen De Pontische meeuw werd lang beschouwd als een ondersoort van de Geelpootmeeuw (Larus michahellis). Ze lijken dan ook veel op elkaar. Het verschil zit ‘m met name in de snavellengte. 

Zoals gezegd wordt de vogelhut bij de Oelemars veelvuldige bezocht door vogelaars. Ook enkele fotografen uit onze gelederen zijn er zo nu en dan te vinden. Eén van hen wist van dichtbij een mooi plaatje te maken van een Blauwe Reiger (Ardea cinerea), die bezig was een gevangen baarsje te “positioneren” in de snavel, alvorens deze door te slikken.  Baarzen hebben ~ om zichzelf te beschermen ~ namelijk scherpe stekels op hun rugvin. Deze worden “plat gelegd” als de kop van de vis al eerste naar binnen gaat, zodat de rugvin niet in de keel van de reiger blijft steken. Als je heel goed kijkt, is bij deze actiefoto zelfs nog het angstige koppie van de jonge baars te zien. Baarzen zijn zelf ook geen lieverdjes; het is een agressieve rover onder het wateroppervlak. In de dierenwereld is het credo nu eenmaal: eten en gegeten worden.

Blauwe reiger ~ met baarsje als prooi ~ 08-09-2025 Oelemars Losser foto Marcel Grunder

Zwarte stern ~ stuntvlieger ~ 19-09-2025 Lauwersmeergebied foto Marcel Grunder

Ooit wel eens zo’n vliegbeeld gezien van een Zwarte Stern (Chladonia niger); het lijkt wel een stuntpiloot. Bij een vluchtige blik krijg je het idee dat d ‘ie ondersteboven vliegt. Bij nadere beschouwing zie je dat de vogel in de vlucht z’n kop 90 graden heeft gedraaid. In gerede vraag je je dan af waarom de vogel dit doet. Heeft het wellicht te maken met een roofvogel die boven ‘m vliegt en houdt d íe ‘m op deze manier in de gaten? We hadden het natuurlijk aan het beestje zelf kunnen vragen, maar daar krijg je sowieso geen antwoord op. We houden het er voorlopig maar op dat het beestje aan het stunten is. Wie het zeker denkt te weten, mag het zeggen. Mocht je je verder afvragen of de foto in zwart wit is gemaakt, dan is het antwoord nee. De lichtomstandigheden waren ten tijde van de opname namelijk bijzonder slecht. Door correcties aan te brengen is het uiteindelijk een niet al te donkere foto geworden.     

Later op dezelfde dag werd door dezelfde fotograaf op Schiermonnikoog dit sierlijke Pijlstaartvrouwtje (Anas acuta) vereeuwigd. Het is een slanke eendensoort. Dat geldt voor zowel het mannetje als het afgebeelde vrouwtje. In prachtkleed heeft het mannetje naast een mooie kleurtekening ook een opvallend lange en spitse staart. Het vrouwtje is daarentegen vooral bruin met een korte puntige staart. Pijlstaarten broeden maar heel sporadisch in ons land. Het is een Rode Lijst-soort die eigenlijk in ons koude kikkerlandje nooit algemeen is geweest. De grootste broedpopulatie van deze soort in Europa bevindt zich in Finland. In Nederland zijn met name het Waddengebied, het IJsselmeer en de Delta als leefgebied aantrekkelijk voor deze soort.

Pijlstaart ~ vrouwtje ~ 19-09-2025-Schiermonnikoog foto Marcel Grunder

Groep Putters 16-09-25 Haaksbergerveen foto Laurents ten Voorde

In steeds meer gebieden zijn kleurrijke bloemstroken langs onder meer akkers, niet meer uit onze omgeving weg te denken. Deze akkerranden worden gecreëerd om de biodiversiteit in het landbouwgebied te stimuleren. Binnen onze Vereniging zijn we hier ook al vele jaren mee bezig. Zelfs met de schooljeugd worden her en der bloemstroken ingezaaid. Niet alleen insecten krijgen hierdoor een “rijk gedekte tafel”, maar ook tal van insecten- en zaadetende vogels hebben hier baat bij. Vooral in het najaar en in de winter zijn dit soort plekken van (levens)belang voor lokale broedvogels, maar zeker ook voor doortrekkende insecten- en zaadetende vogels. We zien dan ook steeds vaker grote groepen vinkachtigen op deze bloem- en kruidenrijke randen en stroken neerstrijken, zoals in dit geval een zwerm Putters (Carduelis carduelis). Ook vinken, kepen, mussen, groenlingen, mezen, sijzen en patrijzen profiteren hiervan.

Misschien is het u nog niet opvallen, maar we besteden nogal eens aandacht aan de Sperwer (Accipiter nisus). Nu hebben we een plekje waar we ze met enige regelmaat voor de lens krijgen. Ze komen er vooral om te drinken of te badderen in het aanwezige poeltje wat veelvuldig wordt ververst. Bijgaande foto van een wijfje, wat een bad kwam nemen op de bewuste locatie, vonden wij dermate geinig dat we u die niet willen onthouden. Als je met een menselijke bril naar deze foto kijkt is het net of de vogel ons met z’n allen gedag zwaait, alsof ze zeggen wil: “Hoi allemaal, ik ben d’r weer”. De fotograaf in kwestie geniet van het maken van dergelijke plaatjes, omdat hij de mogelijkheid heeft om bij dit alles gebruik te maken van schaduwwerking, lichtinval en zelfs weerspiegeling. Allemaal ingrediënten, die het fotograferen extra mooi maken.

Sperwer ~ vrouw badderend ~ 06-09-2025 omgeving Lochem foto Fons Wijering

Reebok ~ tussen bloeiende heide ~05-09-2025 Engbersdijksvenen foto Rob Zonder

In de nazomer als de heide met mooi weer volop in bloei staat is het genieten geblazen in de natuur. Als dan tussen de struikhei ook nog een reebok (Capreolus capreolus) z’n kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt de beleving op fotografiegebied nog intenser. Hoe mooi is zo’n ontmoeting in september! Wel stoort het als je op Google zoekt naar het woord Reebok. Dan worden vaak eerst sportschoenen en sneakers aan geprijsd. Maar wie was er ooit eerder? Dat even terzijde. Van mei tot augustus zijn reeën vaak ook overdag actief, al is het vooral een nacht- en schemerdier. In de (na)zomer hebben reeën een zandgele tot roodbruine zomervacht. Zoals te zien heeft een volwassen reebok een eenvoudig gewei. Het aantal vertakkingen is géén indicatie voor de leeftijd. Dit wordt erfelijk bepaald en is afhankelijk van de conditie waarin het dier verkeert. Reeën zijn vrij selectief en eten alleen de meest voedzame delen van een plant.

Bij de vier laatste foto’s van deze sessie besteden we aandacht aan het landschap in Twente zowel met wolken als onder verschillende weersomstandigheden. Dat maakt natuurfotografie altijd extra boeiend. Eerst maar eens deze Eschmolen in Delden. Zware wolken pakken zich op deze foto samen, ten teken dat er fikse regenbuien op komst zijn. Bij deze landschapsfoto is vooral “ingezoomd” op de wolkenpartij, waarbij de molen een ondergeschikte rol heeft gekregen. De Eschmolen zelf werd in 1734 in gebruik genomen. Het graan dat op de Deldener Esch werd verbouwd, werd hier vermalen. In 1959 brandde de molen af, maar is intussen herbouwd. Vorig jaar konden de wieken eindelijk weer draaien.  

Eschmolen ~ met hollandse luchten ~ 13-09-2025 Delden foto Laurents ten Voorde

Dreigende wolkenlucht 13-09-2025 Haaksbergerveen foto Laurents ten Voorde

Als je de nacht en het aantal uren dat de zon schijnt niet meerekent, blijft er gemiddeld ongeveer 12 uur per dag over dat je wolken kunt fotograferen. Hierover nadenkend is dat eigenlijk best veel. Als natuurfotograaf krijg je er dan ook vaak mee te maken. Niet zelden vormen wolken, net als bij de vorige foto, immers belangrijke elementen in het landschapsbeeld. Ook bij deze opname, gemaakt in het Haaksbergerveen, spelen wolken een belangrijke rol. Ze zien er weliswaar dreigend uit, maar maken ook dat het veengebied een extra dimensie krijgt. Bij deze afbeelding mag niet onvermeld blijven dat de solitaire boom bewust uit het midden is “geplaatst”. Veel mensen staan er nooit bij stil dat dit de kwaliteit van de foto kan verbeteren.

In de herfst en in de winter heb je ’s morgens en ’s avonds vaak kans op mist, alhoewel mist in feite het hele jaar kan voorkomen. Een nevelige omgeving kun je op verschillende manieren op de gevoelige plaat vastleggen. Bijvoorbeeld in combinatie met een mooie zonsopkomst of zonsondergang of zoals in dit geval tijdens een wandeling over het Bornsevoetpad op het landgoed Twickel. Het pad loopt naar het gelijknamige kasteel, maar is vanwege de mist niet te zien. Mist ontstaat vooral bij een heldere nacht; als er veel waterdamp in de lucht zit en er een groot verschil zit tussen de dag - en de nachttemperatuur. Op plaatsen met water in de buurt (bijvoorbeeld bij een sloot of vijver) of boven een weiland komt mist het meeste voor.

Zonsopkomst 20-09-2025 kijkheuvel Sterrenwacht Lattrop foto Wim Wijering

Bornsevoetpad ~ tijdens mist ~ 28-09-2025 Delden foto Laurents ten Voorde

Als je vroeg uit de veren moet om mee te doen aan een vogeltrektelling, heb je in de vroege ochtend kans op een mooie zonsopkomst in het Beneden Dinkeldal in Lattrop. De foto is gemaakt vanaf de kijkheuvel in de nabijheid van de Cosmos sterrenwacht.   Van hieraf heb je zicht op een deel van de Gekanaliseerde Dinkel. Dat levert niet zelden alleraardigste plaatjes op. Bij het fotograferen van deze zonsopkomst is ervoor gekozen om de zon zelf geen centrale positie te geven. Er is verder rekening gehouden met de verschillende landschapslagen. Hopelijk kan ook deze slotfoto u bekoren. Hiermee sluiten we de natuurkalender van september 2025 in stijl af

Samenstelling: Wim Wijering     E-mail: [email protected]     Tel. 06.46202123 
​
De foto’s zijn dit keer van: Leo, Fons en Wim Wijering, Laurents ten Voorde, Marcel Grunder, Rob Zonder en Jaimey Wilbers. ​

Er zijn door ons deze maand nog veel meer natuurfoto’s gemaakt. Klik daarvoor op “Hier” of surf eenvoudigweg naar de rubriek: “Recente Foto’s”.